De zin en onzin van diagnoses

De zin en onzin van een diagnose.
De diagnoses vliegen je om je oren en je krijgt ze ook steeds sneller dan vroeger. Wat vroeger nog ‘normaal’ was, is nu een ‘afwijking’.
Als Pietje vroeger een beetje druk was, mocht hij even een rondje rennen buiten om zijn energie kwijt te kunnen. En als het nodig was, nog maar een rondje. Of hij mocht even iets voor de juf gaan halen, dan kon hij even lopen. Tegenwoordig kun je kinderen met een pilletje rustig in de klas laten zitten, dus dat komt veel mensen een stuk beter uit.
Hoe normaal is het eigenlijk dat kinderen (en volwassenen!) uren achter elkaar kunnen focussen op taken die dodelijk saai zijn? Want laten we wel zijn, hoe interessant is rekenen, aardrijkskunde, geschiedenis, e.d. eigenlijk in een wereld met Tiktok, Facebook, Instagram, Fortnight en al die andere spannende games? En hoe normaal is het om een introvert kind van 8 dat graag op zichzelf werkt in een klas te stoppen met 25 krijsende, onvoorspelbare leeftijdsgenoten?
Aangezien de aandachtsspanne van een normaal persoon zo rond de 20 minuten ligt, is het dan reëel om stempeltjes te plakken op mensen die zich niet 6 uur kunnen focussen op taken?
Waarom willen veel mensen dan toch graag een diagnose?
Bijvoorbeeld om de juiste hulp te kunnen krijgen. Veel therapieën worden niet vergoed als er geen diagnose is of die hulp is niet eens beschikbaar zonder diagnose. Dat is een goede reden.
Verder willen mensen graag een diagnose omdat ze dan een verklaring hebben voor de beperkingen die zij ervaren. Oké, dat is een optie en een geldige reden.
Tenzij dit nadelige effecten heeft en dat is vaak (onbewust) zo. Sommige mensen weten dus na hun diagnose waarom ze minder goed zijn in bepaalde dingen en laten het daar ook bij. Ze doen hun best niet meer om andere oplossingen te bedenken, want ‘ik heb dit nu eenmaal’. En dat is jammer.
Bovendien worden er ontzettend vaak diagnoses uitgedeeld die niet kloppen. Dit geldt niet alleen voor psychische diagnoses, maar ook voor lichamelijke. 90% van de lichamelijke klachten worden geschaard onder ‘onverklaarbaar’, terwijl het prima verklaarbaar is. Heel vaak spelen er ‘niet ziekelijke’ factoren mee, waardoor psychische- en lichamelijke klachten ontstaan. En is de maatschappij een stuk minder tolerant geworden als het gaat om mensen die anders denken, andere kwaliteiten hebben.
In de reguliere geneeskunde wordt niet holistisch gedacht. Er wordt niet gekeken naar de hele persoon. Slechts één stukje wordt uitgelicht en vergroot, waardoor dat stukje als abnormaal wordt beschouwd. Daar komt bij dat geneeskunde grofweg 2 oplossingen biedt: wegsnijden of onderdrukken met medicatie.
Een holistisch werkende therapeut of arts is niet zo onder de indruk van een diagnose, omdat dat niets zegt over de persoon die tegenover hem/haar zit. 10 mensen met ADD zijn allemaal anders. 10 mensen met chronische rugpijn zijn allemaal anders. 10 mensen met migraine zijn allemaal anders. Ja, ze hebben dezelfde diagnoses en ze hebben wel wat eigenschappen met elkaar gemeen, maar je doet ze flink tekort als je ze over één kam scheert en ze in hokjes probeert te stoppen. Zeker als dat een ‘leer er maar mee leven’ hokje is.
Mijn mening maakt niet zoveel uit in het grote geheel. Ik kan alleen maar als therapeut mijn kleine steentje bijdragen en mensen zien zoals ze echt van binnen zijn. Maar met z’n allen zijn wij wel de maatschappij. Zolang wij met z’n allen meedoen aan de neiging om normale reacties, patronen, overlevingsstrategieën, persoonlijke eigenschappen en kwaliteiten als niet normaal te bestempelen, verandert er niets. (disclaimer: ik heb het hier uiteraard niet over zeldzame, ernstige, psychische stoornissen)
Het schrijnende hieraan vind ik namelijk dat prachtige, talentvolle, creatieve, geniale, gevoelige mensen zichzelf als raar, gek en minderwaardig gaan zien, terwijl zij zoveel te bieden hebben.
Als jij jezelf herkent: Laat je niet gek maken. Jij bent speciaal, juist omdat je jouw visie op de wereld hebt. Omdat er een bepaalde standaard is ontwikkeld, wil nog niet zeggen dat jíj degene bent die ongelijk heeft. Als driekwart van de wereld ineens besluit dat het gras blauw is, wil dat niet zeggen dat jij het verkeerd ziet en dat je behandeld moet worden om ook het gras blauw te gaan zien. En als je beperkingen voelt op bepaalde vlakken zijn er ook andere manieren om daar mee om te gaan dan (schadelijke) medicatie te gebruiken.