Doorleef je pijn en kom in contact met een diepere laag

Met enige regelmaat komen cliënten in mijn praktijk bij wie het zo gewenste kind niet in hun leven komt. Dit doet zich voor bij stellen, maar even zo vaak bij singles. Zij zijn bijvoorbeeld een partner kwijt geraakt of vonden er geen, of niet ‘de juiste’.

Het voor anderen ogenschijnlijk zo natuurlijke ouderschap gebeurde gewoonweg niet. Veelal is er met de kinderwens (en ook de relatiewens) een hele weg gegaan die vaak een flinke impact heeft op wat je ervaart als het ouderschap uitblijft.

De reacties op kinderloos zijn kunnen nogal verschillen per persoon of stel. Voor de een is het ronduit tragisch, de ander geeft er een draai aan en vindt een andere richting of levensdoel.

Ik ga er daarom vanuit dat voor de hedendaagse westers de ervaring van ongewenste kinderloosheid heel persoonlijk is. De wijze waarop je in het leven staat, hoe je naar jouw leven en naar de daarin te realiseren waarden kijkt, bepaalt in hoge mate je reactie.

Vanuit onze evolutie is er uiteraard het gevoel dat de doorgaande erfelijkheidslijn waar wij deel van zijn dóór moet lopen. De ervaring van kinderloosheid is dan een onnatuurlijk eindstation en roept een gevoel van eindigheid, van leegte en vervreemding op.

Maar evenzeer is er bij veel mensen het verlangen om door het ouderschap ‘een betere versie van zichzelf’ te scheppen. Onbewust voelen we immers aan dat ouderschap ook veel offers en onzelfzuchtigheid van ons vraagt. Terecht: ouderschap is een universele leerschool voor mens-zijn.

In het ouderschap kunnen we door de bloedband, door de gedeelde genetica en door het jarenlang ervaringen delen met onze kinderen een diep en wezenlijk niveau van verbondenheid met een ander ervaren. Maar juist daardoor moeten we ook leren los-laten wat ons zo na en dierbaar is. Kinderen worden immers groot en krijgen een eigen leven.

Veel mensen hebben een jeugd achter zich waarin ze zelf veel moesten incasseren of missen van wat een kind nodig heeft voor een gezonde ontwikkeling. Deze kind-ervaring kan in een later volwassen levensstadium de drang geven om met een eigen kind/gezin dit gemis uit de kindertijd goed te maken.

Je wilt dan zelf via je kinderen die betere wereld scheppen die je zelf zo node gemist hebt en daar zo alsnog deel van zijn.

In het kind zien we bovendien het reine pure en o zo levende deel van ons werkelijke diepere mens-zijn terug. Iets wat we zelf veelal lang geleden kwijt zijn geraakt.

De geschetste achtergronden en ervaringen zijn misschien slechts een deel van de waarden die met het krijgen van een kind gestalte krijgen en tastbaar worden.

Wanneer het zo gewenste kind niet in je leven komt en je de genoemde waarden niet kunt realiseren doet dit vaak heel veel pijn. Dit is een pijn die erom vraagt hélemaal serieus genomen te worden. Maar het zou ongezond zijn als je alleen bij de pijn zelf stil blijft staan en niet verder gaat!

Het helpt om je te realiseren dat het voor ons menselijk lichaam zelf -niet nodig is- om nageslacht te krijgen! Voortplanting en nageslacht dienen op fysiek vlak louter het voortbestaan van het grote geheel van de totale mensheid. Op dit niveau gaat het dus om het belang van het totaal.

Maar wél raakt het krijgen van een kind het o zo noodzakelijk belang van de ontwikkeling -van de psyche-, ofwel de menselijke ziel. Dit is het onstoffelijke individuele ontwikkelgebied in onszelf. Wij ervaren als mens zelfs pas echte vervulling en zingeving wanneer wij ons ontwikkelen, wanneer we ‘meer mens worden’.

En wat de moderne mens niet graag hoort: wij leren/ontwikkelen doorgaans pas echt als het zwaar is, bij confrontaties, als het tegenzit, als er offers nodig zijn die je niet graag geeft, als je het (even) niet meer weet en de controle kwijt bent…..

En deze ingrediënten heeft het ouderschap óók ruimschoots in de aanbieding. We zoeken deze weerstanden onbewust op omdat ons verborgen wezen van het leven wil leren, wel móet ontwikkelen.

Kort gezegd: het ouderschap en het leven met je eigen kind biedt een uniek soort, vaak duurzame verbondenheid en de kans op het ervaren van een thuisgevoel. Daarnaast vraagt het na het ‘optrekken van de roze wolk’ een énorme investering en vele offers van de ouder(s). Dit is daarmee voor alle betrokkenen een grote ontwikkelkans.

Wanneer je echter een kind wenst en het komt niet, dan is ook dit een enorm, instant offer. Dit brengt vaak een grote zielenpijn. Wanneer je deze pijn echter serieus neemt en toe durft te laten, geef jij jezelf de kans om te ontdekken welke (nog) onvervulde waarden áchter jouw pijn verborgen liggen.

Juist het gesprek met je medemens helpt je om deze waarden te destilleren. Dit zijn meestal allemaal waarden die te maken hebben met relatie. Het gaat over (duurzame!) verbondenheid met een medemens, over het ervaren van authenticiteit, puurheid en speelsheid in contact, maar ook over offervaardigheid, de bereidheid om werkelijk te géven.

Met het doorleven van je eigen pijn kom je zodoende in contact met een diepere laag in jezelf en de fundamentele levenswaarden die bij jou horen. Het zijn waarden die je kunt realiseren in samenspel met je medemensen.

Zo kun je na/met het doorleven van de pijn van kinderloos zijn, gelouterd en met littekens langs een ander pad dan verwacht jouw eigen persoonlijke waarden en ontwikkeling realiseren - in de ontmoeting met jouw naasten en andere medemensen -.