Oudste of jongste? Enig kind? Je plaats verandert in een samengesteld gezin
Vroeger volgde de oudste zoon de vader automatisch op, wanneer deze overleed. Hij werd direct gezien als “de man in huis”, zelfs als hij nog maar 13 jaar was. Bij meiden zag je een ander fenomeen: zij bleven soms voor hun ouders zorgen “tot het einde”. Soms was hun leven daarna helaas grotendeels voorbij. Zo gebeurt dat nu niet meer en toch maakt het veel uit welke plek je hebt in de rij.
Verschillen in de opvoeding tussen een oudste en een jongste kind komen nog steeds voor. Waar de oudste soms flink voor heeft moeten “vechten”, wordt de jongste op dezelfde leeftijd automatisch toegestaan. Natuurlijk is dat geen wet, maar vaak zie je dat oudsten specifieke rollen vervullen, en jongsten zich juist heel erg bemoederd voelen door “de grotere kinderen”.
Maar in een samengesteld gezin kan een enige zachtaardig meisje plotseling geconfronteerd worden met stoere stiefbroertjes. Men moet ineens alle aandacht delen. Jongens die na de scheiding zich bij hun moeder gepositioneerd hebben als “de man in huis” moeten plaats maken.
Kinderen worstelen ermee dat bv. het oudste kind ineens niet meer “de oudste” is als de iets oudere kinderen van de partner aanwezig zijn. Dat vraagt aanpassing. Het lijkt misschien voor de ouders vrij logisch en natuurlijk is het dat ook: zij blijven de verantwoordelijken.
Daarom is het belangrijk dit ter sprake te brengen. Bij grote kinderen kan dat gewoon besproken worden, maar ook kleine kinderen voelen dit soort verschillen in posities aan. Jij bent niet mijn papa of mama en wél van mijn stiefbroertjes…..
Met woorden die passend zijn bij de leeftijd kun je het daar in je samengesteld gezin over hebben. Een genogram kan daarbij behulpzaam zijn, zeker als ouders hun problemen al doorgeworsteld hebben aan de hand van zo’n genogram. Dat maakt het ook voor de kinderen wat overzichtelijker. Je helpt ze woorden te geven aan datgene waarvoor ze eerder geen woorden hadden.
Bij kleine kinderen is een lang gesprek natuurlijk niet aan te raden. Maar het gemaakte genogram kan bewaard worden en erbij gepakt worden indien wenselijk.
Vroeger volgde de oudste zoon de vader automatisch op, wanneer deze overleed. Hij werd direct gezien als “de man in huis”, zelfs als hij nog maar 13 jaar was. Bij meiden zag je een ander fenomeen: zij bleven soms voor hun ouders zorgen “tot het einde”. Soms was hun leven daarna helaas grotendeels voorbij. Zo gebeurt dat nu niet meer en toch maakt het veel uit welke plek je hebt in de rij.
Verschillen in de opvoeding tussen een oudste en een jongste kind komen nog steeds voor. Waar de oudste soms flink voor heeft moeten “vechten”, wordt de jongste op dezelfde leeftijd automatisch toegestaan. Natuurlijk is dat geen wet, maar vaak zie je dat oudsten specifieke rollen vervullen, en jongsten zich juist heel erg bemoederd voelen door “de grotere kinderen”.
Maar in een samengesteld gezin kan een enige zachtaardig meisje plotseling geconfronteerd worden met stoere stiefbroertjes. Men moet ineens alle aandacht delen. Jongens die na de scheiding zich bij hun moeder gepositioneerd hebben als “de man in huis” moeten plaats maken.
Kinderen worstelen ermee dat bv. het oudste kind ineens niet meer “de oudste” is als de iets oudere kinderen van de partner aanwezig zijn. Dat vraagt aanpassing. Het lijkt misschien voor de ouders vrij logisch en natuurlijk is het dat ook: zij blijven de verantwoordelijken.
Daarom is het belangrijk dit ter sprake te brengen. Bij grote kinderen kan dat gewoon besproken worden, maar ook kleine kinderen voelen dit soort verschillen in posities aan. Jij bent niet mijn papa of mama en wél van mijn stiefbroertjes…..
Met woorden die passend zijn bij de leeftijd kun je het daar in je samengesteld gezin over hebben. Een genogram kan daarbij behulpzaam zijn, zeker als ouders hun problemen al doorgeworsteld hebben aan de hand van zo’n genogram. Dat maakt het ook voor de kinderen wat overzichtelijker. Je helpt ze woorden te geven aan datgene waarvoor ze eerder geen woorden hadden.
Bij kleine kinderen is een lang gesprek natuurlijk niet aan te raden. Maar het gemaakte genogram kan bewaard worden en erbij gepakt worden indien wenselijk.
Nellie
Therapie Veghel
Lid van Therapiepsycholoog
Veghel