Vijf stappen om angst te verminderen

De meeste mensen zijn behoorlijk veerkrachtig. Sommigen zijn weliswaar behoorlijk angstig, voelen zich onveilig. Maar de meesten zijn niet in paniek.

In tijden van COVID-19 mogen we elkaar de handen niet schudden. Maar wat is eigenlijk de betekenis van ‘handen schudden’? Als je handen schudt erken je de aanwezigheid van de ander. Je erkent ‘jij bent hier, en ik ben hier’. Je maakt contact en schuwt de ander niet, ook al is het je rivaal. En dan laat je de hand weer los. Best toepasselijk voor angst. Vanuit het acroniem H.A.N.D. beschrijf ik 4 stappen die ik veel patiënten ook bij corona-angst zie nemen: Herkenning, Acceptatie, Nieuwsgierigheid en Delen.

Stap 1: Herkennen
En velen herkennen de angst, het piekeren en de onzekerheid over toekomst en gezondheid. Deze gevoelens herkennen geeft al enig houvast en afstand. Angst blijkt een oude bekende waarmee toch ook te leven valt. Angst blijkt ook heel begrijpelijk en normaal in deze crisissituatie. Maar ook het ‘hier en nu’ opzoeken helpt. Velen zeggen dan bij de dag te leven en niet te ver vooruit te denken. Ook ontspanningsoefeningen en ademhalingsoefeningen kunnen helpen om in het ‘hier en nu’ te komen.

Stap 2: Accepteren
Het is onmogelijk onze toekomst en onze gezondheid volledig te regisseren. Accepteren dat je met alle (on-)gemakken thuis moet blijven is beter dan jezelf blijven ergeren over wat anders gaat dan gehoopt. Acceptatie is niet dat je erbij moet neerleggen of dat je geen stress mag hebben. Acceptatie is stoppen met verzetten. Wat het effect van het coronavirus precies zal zijn weten we nu nog niet. Probeer dat te erkennen.

Stap 3: Nieuwsgierig blijven
Dr. Jud Brewer is psychiater en angst-onderzoeker. Hem viel op dat mensen die nieuwsgierig zijn minder angstig blijken. Met een open en nieuwsgierige houding maak je een pas op de plaats, bekijk je de situatie met andere ogen en verwonder je over wat je ziet. Met angst heb je weinig belangstelling voor het ‘Nu’ en wil je naar een toekomst die veilig voelt. Nieuwsgierigheid remt de delen van je hersenen die met angst te maken hebben. Nieuwsgierigheid vertraagt, angst versnelt. Paniek jut op, belangstelling kalmeert.

Stap 4: Delen van dubbele gevoelens
Dubbele gevoelens delen blijkt ook behulpzaam. Bij corona is de dreiging voelbaar. Op gezondheidsvlak, op economisch vlak, op het sociale vlak. Ook thuiswerken geeft dubbele gevoelens.
Deel daarbij niet alleen gevoelens van angst en onzekerheid maar deel ook positieve gevoelens. Deel je humor, liefde en waardering. Deel wat je bijzonder vindt aan de huidige situatie. Dat geeft tegenwicht aan angst en geeft verbinding met anderen. Verbinding voelen beschermt echt tegen angst. Spreek je dus uit en geef je angst af en toe de hand.