Aandacht voor expatproblematiek

Als therapeut en als ervaringsdeskundige heb ik gemerkt dat er heel weinig aandacht is voor expatproblematiek en hiermee bedoel ik voornamelijk de emotionele impact die een leven als expatriate op een partner en/of gezin kan hebben.

Opmerkingen als: “Kinderen merken niets van een verhuizing tot hun twaalfde” zijn één van de vele opmerkingen die ik in de loop der jaren voorbij heb zien komen. De realiteit is echter anders.

Er is veel onwetendheid op dit gebied. Ik wil graag meer aandacht besteden aan deze zogenaamde expatriate problematiek.

Wat is een expatriate?

Dit woord is algemeen bekend bij internationale gemeenschappen en refereert naar een individu die niet in zijn ‘paspoort’ en/of geboorteland woont en wordt blootgesteld aan veel veranderingen zoals een nieuw gastland, nieuwe school, andere taal, andere cultuur, andere mensen, een nieuwe woning, nieuwe vrienden maken, kortom een totaal “nieuw” leven.

Het woord ‘expatriate’ is een Engels woord. De Engelsen hebben de term samengesteld uit de Latijnse woorden ‘ex’ (uit, buiten) en ‘patria’ (vaderland). Een expatriate is dus iemand die buiten het vaderland verblijft, voornamelijk werkgerelateerd.

Het leven van een expatriate is er één van komen en gaan, van afscheid nemen en voortdurend nieuwe contacten leggen, van loslaten en je verbinden, van elke keer weer een plek maken voor jezelf.

Het kind van een expatriate

Het kind van een expatriate wordt meestal niet gevraagd of het wil verhuizen. Het kind wordt uit zijn vertrouwde omgeving gehaald en meegenomen naar het buitenland. Dit heet ontwortelen. Het ontwortelen van kinderen kan een enorme impact hebben op hun ontwikkeling. Helaas worden die gevolgen nog vaak onderschat.

Een expatriate gemeenschap in het buitenland is een “cultuur tussen culturen” en wordt daarom de derde cultuur, Third Culture genoemd. Onderzoek naar kinderen in de Third Culture leverde de term Third Culture Kids op. Het Expat Child Syndrome (ECS) is een term die psychologen hebben gecreëerd om de emotionele stress bij expat kinderen te benoemen die wordt veroorzaakt door een verhuizing naar het buitenland.

Third Culture Kids die terugkijken op hun expat leven denken vaak met gemengde gevoelens terug aan deze periode. Dit kan een louter positieve periode zijn wanneer ouders zich goed voorbereiden, niet alleen in materieel opzicht maar ook op emotioneel gebied. Tot op de dag van vandaag onderschatten veel ouders de impact die een verhuizing naar het buitenland op een kind kan hebben. Zij verdiepen zich onvoldoende in het emotionele aspect van een verhuizing naar het buitenland.