emoties en gevoelens

Tip 1: Laat je niet leiden door emoties
Tip 2: laat je leiden door gevoelens.
Toelichting:
Deze twee uitspraken zijn met elkaar in strijd als je geen helder onderscheid maakt tussen een gevoel en een emotie. En dat is dan ook de bron van de verwarring. Er is een echter wel degelijk een belangrijk verschil te maken tussen een emotie en een gevoel.

Een emotie is een kortdurende lijflijk voelbare (hormonale) reactie op een gebeurtenis, zoals bijvoorbeeld een gevoel van woede over een opmerking. Je kan de adrenaline door je lijf voelen stromen evenals de impuls onmiddellijk actie te nemen door, bijvoorbeeld, iets lelijks terug te zeggen. Dat is zelden een helpende reactie. Dit laat zien dat een emotie geen betrouwbare leidraad is voor handelen of besluiten. Een gevoel is anders, is lichamelijk minder heftig, kan heel lang aanhouden en is géén reactie. Een gevoel kun je zien als aanwijzing dat er iets in je leeft dat jouw aandacht nodig heeft, en is een betrouwbaar vertrekpunt voor onderzoek wat er in je leeft.

De natuur heeft ons toegerust met het vermogen snel te reageren op gevaar, en een adrenalinestoot na een belediging is daarmee vergelijkbaar. Die snelle reactie is in de tegenwoordige samenleving niet zo vaak meer noodzakelijk, en kan makkelijk verkeerd uitpakken. Emoties kun je niet vertrouwen als leidraad voor handelen of besluiten. Een emotie is van korte duur, denk aan maximaal een half uur, dan is de fysieke reactie uit je lijf verdwenen (tenzij je die zelf opnieuw opwekt door terug te gaan naar de kwalijke herinnering en zo de emotie opnieuw leven in te blazen) Doe dus niets en besluit niets “in een emotionele opwelling”. Pas de vuistregel toe: “tel tot tien” voor je reageert. Nog beter is: “slaap er een nachtje over”.

Gevoelens onderscheiden zich van emoties doordat ze langer duren en geen reactie zijn op een gebeurtenis. De lichamelijke ervaring van een gevoel is per persoon verschillend maar in de regel minder heftig dan een emotie. Een gevoel is in de regel een aanwijzing voor wat er aan de hand is in je leven, en vaak een aanwijzing voor een onopgeloste probleem dat zich in je organisme manifesteert als gevoel. Geef dat gevoel aandacht, wat wil zeggen: accepteer het, laat het gevoel toe, ga “in je gevoel”. Vraag je gevoel wat het gevoel je wil zeggen en wacht tot het je duidelijk wordt -en wacht zonder na te denken: denken brengt je weg van je gevoel.
Dit is niet zo makkelijk als het misschien lijkt. Gevoelens toelaten is voor veel mensen heel lastig, in het bijzonder voor mensen die zichzelf zien als rationeel en verstandig. Het denken is bekend gebied, terwijl gevoelens onvoorspelbaar zijn, moeilijk te beheersen, heel onaangenaam kunnen zijn, enzovoort. Maar ze zijn in de eerste plaats onmisbaar.