Tegenstellingen bestaan niet

Tip: tegenstellingen bestaan niet en geven een vertekend beeld van de werkelijkheid


Toelichting : Soms helpt het voor de duidelijkheid om in tegenstellingen te denken. Maar het is belangrijk om ons te blijven realiseren dat tegenstellingen een (praktische) creatie zijn van onze geest, en geen eigenschap van de werkelijkheid. De werkelijkheid is één. Bijvoorbeeld: wat is het verschil tussen een mooi en een lelijk schilderij? Is dat een fundamentele eigenschap van het schilderij of zegt het iets over de beoordelaar? De Engelse uitdrukking hiervoor is helder: “beauty is in the eye of the beholder”. En dit geldt breder: wat is de tegenstelling tussen kort en lang, warm en koud? Is er niet een geleidelijke overgang in temperatuur van warm naar koud, of beter gezegd, van warmer naar kouder, en omgekeerd? Er is geen echte grens tussen warm en koud. Als we spreken over iets dat warm is, of koud, hanteren we (soms onbewust) een specifiek perspectief, een specifiek criterium. Bijvoorbeeld, we kunnen spreken over warm of koud water als we het hebben over het water in de douche. Maar warm en koud krijgen een geheel andere betekenis als we het perspectief innemen van een astronoom die de temperatuur van sterren met elkaar vergelijkt. Elk oordeel is bewust of onbewust gekoppeld aan een bewust of onbewust ingenomen perspectief. Er zijn oneindig veel perspectieven mogelijk en die zijn bruikbaar voor verschillende praktische doeleinden, maar daarbij is het soms belangrijk om niet te vergeten dat het creaties zijn van onze eigen geest, middelen om met de complexe werkelijkheid om te gaan.