Kinderen en gescheiden ouders - 11 Tips
Tips voor ouders, leerkrachten en andere volwassenen die kinderen graag willen ondersteunen bij een scheiding. (uit: kinderen en gescheiden ouders van Charlotte Visch, grondlegster Integratieve Kindertherapie)
Direct na de scheiding hebben ouders en kinderen tijd nodig om hun leven in alle rust opnieuw in te richten. De normale gezinssituatie in totaal ontwricht. Iedereen is op een bepaalde manier bezig met het verwerken van verlies. De volwassenen met het beeld van het leuke gezinnetje, het goede huwelijk, het samen oud worden, de trouwe echtgenoot, het gevoel: dat overkomt ons niet”.
Voor kinderen verschuift er ook heel wat: het beeld van “mijn ouders en ik” verandert in “ik en mijn vader”en “ik en mijn moeder”. Juist op het moment dat het kind je het hardste nodig heeft ben je zelf ook bezig met een zwaar verlies. We pleiten dan ook voor de volgende zaken:
Tip 1: Houd een familieberaad
Houd een familieberaad en bespreek de mogelijkheid om steun te vinden buiten het gezin. Heeft elk kind een vriend(in) waar hij of zij terecht kan? heb jijzelf iemand bij wie je terecht kunt?
Tip 2: Het verlangen van het kind m.b.t. contact staat centraal staat
Start niet gelijk met de omgangsregeling, hoewel je als vertrekkende ouder recht hebt op contact. Soms is het raadzaam om een maandje rust te nemen.
Bespreek met de kinderen dat hun verlangen centraal staat. Laat het contact plaats vinden op grond van het verlangen van je kind. Kinderen kunnen heel goed aangeven wanneer ze naar iemand verlangen. Geef als ouders jullie kind de ruimte om altijd contact te leggen met de andere partner: telefonisch, per brief, per e-mail enzovoorts, maar leg dat niet vast in regels en schema’s.
Van belang is daarbij altijd te letten op de achterliggende motieven. Voelt het kind zich echt vrij van allebei de ouders of probeert het zich aan een van de twee aan te passen? Luister goed hoe en wat jullie kind communiceert.
Tip 3: Breng ze op de hoogte v/h proces, niet de volwassen inhoud
Geef de kinderen niet de illusie dat zij mogen meebeslissen als dat niet zo is. Breng ze op de hoogte van het proces ( =dat er oplossingen worden gezocht voor de financiën) tussen de ouders, maar vertel ze niet de volwassen inhoud (= je vader/moeder zeurt over geld)
Tip 4: Vertel dat jij als ouder de beslissing neemt
Vertel je kind dat je alles wilt bespreken, maar dat jij de uiteindelijke beslissing neemt omdat jij daarvoor ouder bent.
Tip 5: Zet je kind met haar/zijn leven centraal.
Zet je kind met haar/zijn leven centraal. Kinderen hebben vaste vriendjes en vriendinnetjes, waar de vriendschap gebaseerd is op verlangen van behoefte om bij elkaar te zijn.
Vriendschap is gebaseerd op gelijkwaardigheid. Gebruik daarom nooit de woorden “mama’s weekend”of “papa’s weekend, maar “jouw weekend” waarin je bij mij logeert of “jouw weekend” waarin je thuis bent.
Laat het verlangen groeien en heb geduld wanneer het een tijdje niets van je wilt weten. Dat is natuurlijk verschrikkelijk pijnlijk maar dat komt wel goed op den duur.
Andersom geldt hetzelfde voor de ouder die om wat voor reden dan buiten beeld is: laat je verlangen merken, zonder te claimen en let op je eigen achterliggende motieven.
Tip 6: Zet je kind en zijn individuele ontwikkeling centraal.
Zet je kind en zijn individuele ontwikkeling centraal. Het misverstand heerst dat partners over elkaar geen onaardige dingen mogen zeggen. Dat zou dan zijn om te voorkomen dat een kind in een loyaliteitsconflict komt.
Kinderen snappen er echter daardoor juist niets meer van: “Mijn ouders doen gewoon tegen elkaar en zijn toch gescheiden”.
Oprechter en daardoor duidelijker is het voor kinderen wanneer ouders onderscheid maken tussen henzelf en de ander: “Ik hou niet meer van hem/haar, ik heb ruzie met hem/haar en ik wil nooit/niet meer met hem/haar samenleven. Dat is uit, dat is over. Maar jij houdt natuurlijk wel van mama/papa.
Jij hebt geen ruzie, ik heb ruzie. Jij mag gewoon van hem/haar houden. Ik vind hem/haar niet meer lief en dat is jammer want dat zou het leven voor jou veel gemakkelijker maken. Wanneer jij wel liefde voelt voor hem/haar vind ik dat fijn voor jou.
Hiermee geef je als ouder aan dat er verschil is tussen je eigen beleving en die van het kind. Eventueel vertel je erbij: “ik hoop dat ik ook weer van iemand zal gaan houden, want dat is wel een fijn gevoel”.
Tip 7: Zet je kind met de eigen woonplek centraal
Zet je kind met de eigen woonplek centraal:
Net als volwassenen hebben kinderen maar 1 plek waar ze wonen. De andere plaatsen zijn om te logeren.
Er zijn volwassenen die kinderen vertellen dat ze nu twee huizen, twee woonplekken hebben.
Vergelijk deze situatie eens met een volwassen Latrelatie. Volwassenen die een aantal jaren een Latrelatie hebben kennen het gesleep met tassen, toiletspullen, een weekend wat veel te kort is, spullen die zijn vergeten.
Naar ons inzicht schept het idee van twee woonplekken verwarring en heeft dat gevolgen voor de ontwikkeling tot volwassenheid met betrekking tot honkvast en hechting. Sommige ouders gebruiken termen als moederhuis en vaderhuis, maar waar is dan mijn huis?
We denken dat er 1 thuis is en dat is de woonplek. Het andere huis is het logeerhuis, waar je kind zich natuurlijk wel heer erg thuis kan voelen. Het is echter essentieel dat een kind 1 plek heeft waar het echt woont en leeft.
Tip 8: Zet een kind ook met dubbele vakanties centraal
Zet een kind ook met dubbele vakanties centraal. Gescheiden kinderen gaan zowel met de ene ouder als met de andere ouder op vakantie.
Voor kinderen is het van belang om tussen beide vakanties even op hun woonplek tot rust te komen. 1 Nacht in hun eigen bed om eerdere ervaringen los te laten en fris en enthousiast in de nieuwe ervaring te duiken.
Daarbij komt, dat het afscheid nemen van de ene ouder even tijd kost en het zich kunnen richten op de andere ouder dan veel gemakkelijker gaat.
Tip 9: Maak verschil tussen “opvoedoverleg”en “ouderoverleg”
Wanneer jij of je ex-partner een nieuwe vriend/vriendin heeft gekregen maak dan verschil tussen “opvoedoverleg”en “ouderoverleg”. Ouders bepalen samen de grote veranderingen van hun kind in hun leven. Bij het opvoedoverleg is het juist van belang om de nieuwe partner(s) erbij te betrekken. Zij voeden immers mee op.
Tip 10: Wil je kind niet naar zijn vader/moeder? Onderzoek de motivatie
Wanneer je kind absoluut niet naar zijn vader of zijn moeder wil onderzoek dan uitgebreid de motivatie.
Wanneer het kind vanuit “solidariteit” met jou niet naar de andere ouder wil, is dit een slecht teken. Klaarblijkelijk ervaart je kind dat jij dit nodig hebt.
Wanneer echter blijkt dat het kind “klaar”is met de relatie met de andere ouder, dan is het van belang om achter je kind te gaan staan.
Maar pas er voor op om dit besluit te makkelijk te nemen. Wordt het contact te snel afgebroken, dan loopt je kind de kans in latere liefdesrelaties last krijgt van deze onafgemaakte relatie.
Tip 11: Leg de leerkracht van je kind uit in welk proces je kind zit
Leg de leerkracht van je kind uit in welk proces je kind zit en houd de leerkracht op de hoogte.
Die kan dan rekening houden met het (moeilijke) gedrag van je kind.
Heel veel volwassenen hebben geen idee wat een scheiding met een kind doet. Alle aandacht is gericht op het in balans brengen van de onrust in de binnenwereld. Leren wordt dan veel moeilijker en kost meer energie dan normaal.
