Van oprechte aandacht naar verbinding

Heb jij weleens stilgestaan bij de betekenis van het woord Aandacht?

Diverse psychologen wél. Een van de eerste psychologen, William James, formuleerde onderstaande definitie van aandacht:
"Everyone knows what attention is. It is the taking possession by the mind in clear and vivid form, of one out of what seem several simultaneously possible objects or trains of thought... It implies withdrawal from some things in order to deal effectively with others."
-Principles of Psychology, 1890-

Vrij vertaald betekent dit:
Iedeereen weet wat aandacht is. Je brein neemt bezit van één specifiek object of gedachtegang, terwijl het lijkt alsof het meerdere objecten of gedachten tegelijkertijd zijn. Het betekent dat je je aandacht terugtrekt van het ene om effectief aandacht te kunnen geven aan anderen.

Eenvoudig gezegd:
Hoewel het niet zo lijkt, kun je maar aan één ding tegelijk je volledige aandacht geven. Ik geloof dat ik dit wel herken. Ik kan bijvoorbeeld niet én deze blog schrijven en tegelijkertijd mijn volle aandacht geven aan mijn dochter die iets wil vertellen over haar dag.

Onze aandacht wordt de hele dag door verlegd van het ene naar het andere. Met de opkomst van het digitale tijdperk, inclusief alle social media, wordt het voor mensen ook steeds moeilijker om zich te concentreren op één taak of persoon. Wie zit op een werkdag níet op zijn telefoonscherm te kijken tegenwoordig? Tijdens de lunch of koffiepauze is het soms zelfs lastig om een face-to-face gesprek met iemand te voeren, want je collega's zijn allemaal met hun smartphone bezig. Ik merkte toen ik veel thuis werkte, ik minder productief ben als mijn privé mobiel op mijn bureau ligt. Gelukkig zit er een focusknop op, waardoor alle apps gedempt worden en ik me kan concentreren op mijn werk.

Hetzelfde geldt vast en zeker ook voor de aandacht die je geeft aan je partner of kinderen. Hoewel ik soms erg doe alsof, lukt het me niet om mijn Instagram account bij te werken én naar de belevenissen van mijn zoontje te luisteren. Dit heeft hij altijd feilloos door, want hij weet al van jongs af aan op zeer luidruchtige manier mijn aandacht te vragen, ook wanneer ik niet met een beeldscherm bezig ben trouwens.
Ik vind dat wel mooi, hoewel ik zijn geschreeuw niet altijd kan waarderen. Maar hij geeft wel duidelijk aan wat hij nú, op dit moment, nodig heeft. Hij eist mijn aandacht dan echt op en eerlijk gezegd heeft hij daar ook recht op.

Oprechte aandacht is iets waar ieder mens in meer of mindere mate behoefte aan heeft. Het mooiste tijdens gesprekken met cliënten is dat ik mijn aandacht volledig kan richten op de persoon die zijn verhaal aan mij vertelt. Die persoon heeft ook het volste recht op mijn aandacht, want hij vertelt mij iets heel persoonlijks, wat hem kwetsbaar maakt. Wanneer je met je volledige aandacht bij iemand bent, vallen je meer zaken op dan wanneer je half luistert en af en toe eens beleefd knikt. Non-verbale signalen bijvoorbeeld, die iemand (onbewust) aan het zenden is, vertellen je vaak veel meer dan de woorden die iemand uitspreekt.

Stel je eens voor dat je je buurvrouw tegenkomt als je terugkomt van het boodschappen doen. Je groet elkaar, waarbij je nu eens niet doorloopt naar je eigen voordeur, maar je wilt oprecht eens weten hoe het met haar gaat. Je vraagt aan haar: "Hoe gaat het met je?" De buurvrouw antwoordt uit gewoonte: "Goed hoor," maar aan haar ogen of afhangende schouders zie je dat dit niet het geval is. Omdat je echt geïnteresseerd bent, vraag je misschien wel door. "Dat zeg je nu wel, maar jouw ogen stralen iets anders uit. Vertel eens?"
Als je buurvrouw daarvoor open staat, kan er zo een mooi gesprek ontstaan, waarin de persoon zich ook echt gehoord kan voelen. Oprecht aandacht hebben voor de ander, waarin je luistert zonder een oordeel te hebben, of met adviezen te komen, leidt tot echt contact, verbinding met de ander. En verbinding, dat echte contact dat je met een ander kunt hebben, is wat wij als mensen nodig hebben. Wij zijn nu eenmaal sociale wezens, die elkaar nodig hebben.

Om verbinding met anderen te kunnen aangaan, is het nodig dat je in verbinding staat met jezelf. Vanuit daar kun je de verbinding, het echte dieper gaande contact, met anderen maken.

Hoe zit dat bij jou? Kun je verbinding maken met jezelf? Met jouw gevoel, met wat in jou leeft? Kun je verbinding maken met jouw behoeften? Ben je in staat om jezelf te zien, te horen en te waarderen zoals je bent, zonder oordeel? Deze vragen kun je alleen beantwoorden als je tijd wilt nemen om bij jezelf naar binnen te kijken, om op jezelf te reflecteren.
Durf je dat? Lukt jou dat, of merk je dat je niet zo diep bij jezelf naar binnen durft te gaan? Dit is niet gek, want het kan best pijnlijke inzichten opleveren, oud zeer waarvan je niet wist dat je daar nog last van hebt. Dan is het fijn wanneer iemand je daarbij kan helpen. Sta je daar voor open? Neem dan gerust contact op.