Tips bij hooggevoeligheid

1. Eet op tijd
Hooggevoelige mensen staan ten opzichte van niet hooggevoelige mensen extra open voor prikkels, ook voor voeding. Hooggevoelige mensen kunnen, doordat zij hectiek in de buitenwereld ervaren, hier in opgaan en zichzelf en hun lichaam compleet vergeten. Wellicht vergeet je geregeld om te eten? Hierdoor kun je fysiek, emotioneel en mentaal uit balans raken. Een duidelijk signaal dat je te laat eet is een knorrende maag. Subtielere signalen van te laat eten zijn dat je vermoeider raakt en merkt dat er minder werk uit je handen komt, je humeurig wordt en jij je minder goed concentreert. Plan daarom bewust tijd in om te eten.

2. Leef je droom
Op school wordt leven vanuit je hoofd en ratio gestimuleerd. Hooggevoelige mensen kunnen zichzelf hierin verliezen en wegcijferen. Misschien ben je andermans droom in plaats van je eigen droom gaan leven? Leven naar andermans wensen en verwachtingen kost energie. Durf stap voor stap te voelen waar je hart blij van wordt en je eigen droom te leven, ook wat betreft werk (gemiddeld werkt iemand in zijn leven 100.000 uur!). Geef jezelf hiervoor de tijd.

3. Vraag om hulp
Hooggevoelige mensen kunnen vaak gemakkelijker geven dan ontvangen. Hooggevoelige mensen kunnen zich bezwaard voelen om hulp te vragen: misschien ben je bang dat je iemand tot last bent en denk je daarom dat je alles alleen moet doen? Herinner jezelf eraan dat je net zoveel recht hebt om te ontvangen als te geven. Durf jouw ruimte in te nemen en om hulp te vragen: dit helpt je ook om je dromen te realiseren.

4. Ga naar plekken die je inspireren
Veel hooggevoelige mensen gaan op in de ‘ratrace’, doordat ze zo openstaan voor indrukken: ze rennen van hot naar her, zonder echt bewust te leven en waar te nemen wat er speelt. Alsmaar in de actiestand leven vreet energie. Wanneer ben je naar een plek geweest die jou werkelijk inspireerde? Plekken die jou positief raken voeden je. Besteed hier tijd aan. Hooggevoelige mensen laden bijvoorbeeld op in de natuur, of in een museum met kunst waar zij van houden.

5. Omring je met mensen die jou verder helpen
Hooggevoelige mensen hebben snel door of iemand energie geeft of kost. Misschien voel jij je volledig opgeladen na een inspirerend gesprek met een vriendin, of enorm leeggezogen nadat een buurman heeft geklaagd? Omring je met mensen die jou ondersteunen en jou een goed gevoel geven. Zo behoud jij je energie.

1. Uitgeput zijn na sociaal contact
Heb je als HSP na een sociale kletsmiddag, waarin van alles wordt besproken, tijd nodig om bij te komen? Om alles wat bij je binnen is gekomen te laten bezinken? Zo ja, dan ben je misschien niet alleen moe geworden van de dingen die zijn besproken, maar ook van alles wat je bij een ander voelt dat niet wordt uitgesproken.

Hooggevoelige mensen pikken meer op dan alleen de woorden die worden gezegd. Ze pikken emoties en energieën op die rondom een persoon voelbaar zijn of energieën die worden uitgestraald door ruimtes en omgevingen. En hier kan je zeker moe van worden. Vooral wanneer het negatieve emoties en energieën zijn.

2. Drukte vermijden
Het is nu al de zoveelste keer dat ik een HSP-er spreek die het winkelen in weekenden en koopavonden steevast vermijdt, omdat het te druk is. Lange rijen voor de kleedkamers en kassa’s, en mensen die over de straten krioelen.

Maar dit geldt ook voor andere drukke plekken zoals concerten, de kermis, pretparken, bioscopen en theaters. Dit zijn typische uitstapjes waar veel mensen bij elkaar komen. Hooggevoelige mensen zoeken over het algemeen meer de rust op. Mochten ze toch ergens willen winkelen dan gaan ze een keer op een doordeweekse dag, kopen hun items online of gaan er in het weekend vroeg op uit.

3. Een lichaam dat snel reageert
Wat hooggevoelige personen met elkaar delen is een geest en lichaam dat sterk reageert op impulsen van buitenaf. Dit kunnen positieve en negatieve prikkels zijn in de vorm van emoties, voeding, muziek, beweging enzovoort. Alles wat via de zintuigen bij ons binnenkomt.

Sommige HSP-ers krijgen hoofdpijn of worden misselijk wanneer ze voelen dat iemand in hun fysieke nabijheid of op afstand verdrietig is. Hetzelfde kan gelden met betrekking tot je eigen emoties. Als je nooit hebt leren omgaan met verdriet, woede en angst kan dit zich uiten via het lichaam door obstipatie, buikpijn en nog veel meer fysieke klachten. Sommige hsp-ers kunnen bij een bezoek aan een oude kathedraal of voormalig oorlogsgebied onwel worden, omdat ze voelen welke narigheden zich hebben afgespeeld op die locaties.

Naast het opvangen en verwerken van negatieve prikkels kunnen HSP-ers zich helemaal opgeladen voelen door positieve prikkels zoals yoga, massages, sauna, het contact met dieren en baby’s of een stevige wandeling op het stand of door het bos.

4. Authentieke contacten
Waar HSP-ers van opleven zijn authentieke contacten. Authentiek contact houdt bijvoorbeeld in dat je uit werkelijke interesse aan iemand vraagt hoe het met diegene gaat. Dit houdt in dat je wacht op een antwoord en het mogelijke antwoord verwelkomt met een open houding.

Hooggevoelige personen hebben torenhoge antennes voor mensen die niet authentiek zijn. Het staat niet bij iedereen even scherp afgesteld, maar de wens is helder: authentiek contact is waar HSP-ers naar streven.

5. Zorgen voor een ander
Sta je vaak klaar voor een ander? Zeg je veel vaker ‘ja’ dan ‘nee’ tegen een hulpvraag? Dan ben je vast een heel lief en zorgzaam type die oog heeft voor wat een ander nodig heeft. Direct meedenken en de handen uit de mouwen steken is je ook niet vreemd.

Wat hieraan ten grondslag ligt, is de innerlijke wens dat je wilt dat het goed gaat met de ander en het weten dat je een verschil kunt maken. Een verschil wordt gemaakt door na werktijd met de aanhangwagen een meubelstuk voor vrienden op te halen. Of babykleding en aanverwante artikelen te bewaren voor vrienden, omdat zij het met liefde zouden hergebruiken.

Het zorgen voor een ander is één van de vele kwaliteiten van een hooggevoelig persoon. Vaak merken HSP-ers al wat je nodig hebt alvorens de hulpvraag wordt gesteld. Simpelweg door de manier hoe de ander uit zijn ogen kijkt, trillingen in de stem of door de stand van de lichaamshouding.

6. Hart voor mens, dier en natuur
Tenslotte hebben hooggevoelige mensen een sterke relatie met mens, dier en natuur. De ene hooggevoelige is de andere niet. Je kan een sterke verbinding voelen met baby’s en lichamen, en tegelijkertijd een mindere relatie hebben met mensen die de oren van je hoofd kletsen.

Therapeut voelt goed, maar omgeving niet.
Dit is mij pas overkomen. Als je hooggevoelig bent kan dit gebeuren. Hier is niet echt een oplossing voor, maar wel een paar vragen die je kan stellen.
Dit keer geen tips, maar vragen.

Vraag 1:
Wat voel je dan precies? Is het gevoel dat je de diepte niet in durft of blokkeert het je.

Vraag 2:
Durf je het te onderzoeken met je therapeut? Want soms is het angst omdat je in je verleden wordt getriggerd. Als je dit dan onderzoekt en heelt voelt de omgeving heel anders.

Therapeut voelt goed, maar omgeving niet.
Dit is mij pas overkomen. Als je hooggevoelig bent kan dit gebeuren. Hier is niet echt een oplossing voor, maar wel een paar vragen die je kan stellen.
Dit keer geen tips, maar vragen.

Vraag 1:
Wat voel je dan precies? Is het gevoel dat je de diepte niet in durft of blokkeert het je.

Vraag 2:
Durf je het te onderzoeken met je therapeut? Want soms is het angst omdat je in je verleden wordt getriggerd. Als je dit dan onderzoekt en heelt voelt de omgeving heel anders.

Met deze tien tips blijf je stevig geaard.

1. Zorg dat je voldoende warm bent

Warmte omhult en beschut je. Een warme douche spoelt stress weg. Warme voeten en handen zijn erg belangrijk. Door bezig te zijn met je eigen huid help je jezelf beter te begrenzen. Douche en baad bewust (denk dus niet aan allerlei dingen die je nog moet doen die dag). Neem de tijd jezelf in te oliën en sta daarbij stil bij elk stukje van je huid. Gebruik rozenolie die een beschermende en omhullende werking heeft. Met bepaalde delen van je lichaam heb je waarschijnlijk meer contact dan met andere. Kun je dat voor jezelf verklaren?

2. Zoek naar hobby’s die je energie omlaag brengen

Zoals werken met klei en steen, trommelen (misschien werken andere vormen van muziek maken ook) of werk in een tuin. Er zijn veel oosterse sporten zoals qi gong, tai chi en yoga die je goed doen aarden. Van belang is hierbij dat je leraar of lerares zelf goed geaard is (wat niet altijd zo is).

3. Maak contact met de aarde

Op ieder willekeurig moment, zoals tijdens het wachten op trein, bus of tram, kun je wat meer in je lichaam komen door je bewust te worden van het contact dat je maakt met de aarde. Wiebel wat op je voeten en laat je gewicht in je benen en voeten zakken. Ontspan je lichaam zo goed mogelijk.

Als je dit moeilijk vindt, kun je de spieren eerst stevig aanspannen en daarna ontspannen. Wees je bewust van de kracht die de aarde je geeft. Dit is een zeer elastische standvastigheid die door het midden van je lichaam vanuit de grond tot in je kruin loopt. Vergelijk jezelf met een boom die goed geworteld is, maar waarvan de takken meewiegen in de wind.

4. Laat je zo nu en dan masseren

Shiatsu wordt door de kleding heen gegeven en is daarmee een weinig bedreigende maar wel diepgaande massagevorm.

5. Mediteer een kort moment

Als je voelt dat je onrustig of overprikkeld bent, breng dan je energie naar beneden door een van de volgende technieken: doe wat rustige strekoefeningen, mediteer een kort moment (dit hoeft niet ingewikkeld te zijn en zelfs niet zittend te gebeuren. Je kunt ook al lopende mediteren). Ga na welke chakra’s openstaan of gesloten zijn, stel je voor dat je verbonden bent via een onzichtbare draad met de grond, ga een tijdje op de grond of nog beter, onder een boom zitten (wel met je winterjas aan natuurlijk).

6. Eet regelmatig en gezond

Wees je bewust dat ook voeding een kwaliteit van de aarde is en omring de maaltijd met de eigenschappen die erbij horen, zoals rust. Heb respect voor voedsel, dan respecteert het jou ook. Leer daarbij te luisteren naar de wensen van je lichaam. Waarom heb je een zoetbehoefte? Kun je deze oplossen door fruit te eten? Waarom schrok je je eten naar binnen of voel je weinig honger? Onderzoek je eigen voedingsgewoonten.

7. Visualiseren van je grenzen

Ben je in een ongemakkelijke situatie maar is het onmogelijk eruit weg te lopen, visualiseer dan een begrenzing. Stel je voor dat je in een glazen bol zit die je afschermt van de mensen om je heen. Een andere, vriendelijkere vorm van afscherming is je voor te stellen dat er een roos tussen jou en de ander staat. Geef de ander het uitzicht op die mooie roos en wens hem of haar het allerbeste toe maar verbreek de (claimende) verbinding. Deze visualisatie helpt je ook met het afschermen van negatieve denkkracht van mensen op een afstand.

8. Zoek naar manieren die jouw behoefte aan bezinning en bezieling voeden

Leef intens en positief. Vergeet niet de kracht van creatieve activiteiten. Een wandeling in de natuur doet eveneens wonderen. Je kunt jezelf met kleine dingen gelukkig maken. Herzie je verleden in het licht van je hooggevoeligheid. Dit kun je alleen of met behulp van een therapeut doen. Zorg in ieder geval voor een uitlaatklep. Als er niet direct een persoon is met wie je deze intimiteit kunt delen, kun je bijvoorbeeld dingen opschrijven.

9. Zoek bewust regelmatig de stilte op

Niet altijd kun je onaangename prikkels, zoals geluidsoverlast, onaangename geuren, onwelkome energieën, uit de weg gaan. Zoek ter compensatie zo veel mogelijk positieve ervaringen: zoek bewust regelmatig de stilte op, luister naar kalmerende muziek, brand heerlijke geuren, neem geurbaden, wees je meer bewust van je eigen energie op momenten dat je alleen bent. Soms ben je toch rusteloos, gespannen of zeer emotioneel. Realiseer je dat dit signalen zijn. Wat vertelt deze spanning of emotie je? Kun je de emotie laten zijn, zonder dat je jezelf er al te zeer mee vereenzelvigt?

Als je partner Hoogsensitief is, dan is het zaak om je daar wat verder in te verdiepen. Zodat je samen kunt bekijken wat de mogelijkheden zijn hier goed mee om te gaan. Een HSP-er heeft vaak relatief meer tijd voor zichzelf nodig om de prikkels en indrukken te verwerken. Weet dat dit niets te maken heeft met de relatie. Als je partner aangeeft tijd voor zichzelf nodig te hebben, dan betekent dit dus niet dat deze niet geinteresseerd is, of de relatie/jou niet belangrijk vindt. Raak je er onzeker door, praat dan eens met een psycholoog, zodat je er anders mee om kunt leren gaan.

Als je je veel en continue prikkels binnenkrijgt, is de kans groot dat je overbelast raakt. Zorg er daarom voor dat je drukke en stressvolle omgevingen zoveel mogelijk voorkomt. Indien dat niet lukt of kan , neem dan voldoende rustmomenten om deze prikkels te reguleren. Ga een ommetje lopen buiten. Ook helpt het om je omgeving opgeruimd en leeg te houden. Daarmee creeer je een prikkelarmere omgeving en dat draagt tevens bij aan minder overprikkeling.

Om overprikkeling te voorkomen is het belangrijk om op tijd je rust te pakken. Vaak krijg ik de vraag: is mindfulness dan een goed idee? De manier van rust nemen moet bij je passen. Het heeft geen enkele zin om yoga of mindfulness te doen als dit niet bij je past. Iedereen ontspant namelijk op zijn eigen manier. Sommige mensen ontspannen juist door inspanning, zoals duurloop of je ‘hoofd leeg’ fietsen. Of door het lezen van een roman. Ga dus op onderzoek uit wat bij jou werkt!

Veel van mijn cliënten die HSPer zijn, zitten niet in hun lijf. Veel te veel prikkels om hun heen wat echt binnen komt. Overtuigingen die niet helpend zijn etc etc.

Tip 1:
Aarden. Ik lees het hierboven ook. Op YouTube kan je hele mooie oefeningen doen op een mindfulness manier. Aardingsoefening, bodyscan etc.

Tip 2:
Deze is moeilijker om zelf te doen zonder begeleiding. Ademwerk. Op deze manier leer je om je hele lichaam weer in beslag te nemen. Het losmaken van drukpunten, het leren herkennen wanneer je uit je lichaam treed, en de belemmerende overtuigingen om te zetten in positieve overtuigingen zijn een aantal voorbeelden wat je gaat doen. Neem hier een therapeut voor in de arm.

Hsp'ers zijn, wanneer er gebrek is aan betekenisvolle interactie, snel verveeld en rusteloos in relaties. Dit betekent dat ze vaak selectief zijn over de mensen die ze toelaten in hun leven. Het is fijn om een relatie te hebben met een hsp'er want ze hebben oog voor de ander en ze hebben feilloos in de gaten wat de ander nodig heeft. Dit geldt niet alleen voor hun levenspartner maar ook voor hun vrienden, familie en collega's. Ze richten zich naar de ander en vergeten naar hun eigen behoeften te luisteren. Hsp'er zet jezelf op de kaart!

Een luide drukke omgeving is voor een hsp'er een aanslag op zijn zenuwstelsel. Hetzelfde geldt voor drukke schema's en stressvolle situaties. Wanneer je weet dat je in een situatie komt die je doet duizelen dan is het goed om daarna wat tijd in te plannen om in een rustige omgeving weer tot jezelf te komen. Je kunt dit het beste alleen doen.

Als je bewust fysiek aanwezig bent, door je af te stemmen op jezelf en je aandacht bij je lijf te houden, kun je contact leren maken met je ‘eigen ruimte’. Dit is een energieveld dat zich uitstrekt tot een armlengte voorbij je lichaam, voor, achter, onder en boven je. De Taoïsten noemen dit je ‘Gouden Ei’. Als je je dit realiseert, herinnert of het visualiseert, kun je het ook echt (direct of op den duur) gaan ervaren. De opdracht aan jezelf is dan: blijf daar binnen. Haal je uitgewaaierde energie terug binnen de subtiele grenzen van je eigen ruimte, zodat zij bij je blijft, laat haar niet vervliegen naar buiten toe.

Een tip uit mijn persoonlijke EHBO kit:
Wanneer ik me uitgeput voel b.v. na een dag winkelen of merk dat ik druk ben in mijn hoofd helpt een voetenbad met zout. Het heeft hetzelfde effect als een strandwandeling. Een voetenbad met zout is energetisch sterk reinigend en zorgt ervoor dat de energie weer door kan stromen naar de aarde. Natuurlijk kun je je jezelf na afloop ook nog een voetmassage geven of laten geven:).

Hooggevoelig... De mensen die dat zijn weten wat het is. Het kan zijn dat de geluiden harder binnen komen. Of als iemand met kracht tegen je praat, je dat voelt door je hele lichaam. Het kan zijn dat je mensen hun emoties voelt of zelfs overneemt. Enzovoort enzovoort...

Hooggevoelig zijn is een hele mooie eigenschap, maar niet als alles binnen komt als een baksteen.

Tip 1:
Let op je voeding. Het is gek, maar juist voor ons is dit heel belangrijk. Door goed te eten zal je merken dat je lichaam veel sterker wordt en daardoor al veel meer aankan.

Tip 2:
Door therapie je basis weer sterk te maken. Je basis noem ik veiligheid in je eigen lichaam. Geaard zijn. Juist voor ons is dit belangrijk. Contact met je lichaam, er mogen zijn, je ruimte in mogen nemen. Ook in je lichaam zijn en blijven in moeilijke situaties.

Onderstaande tips kunnen je helpen om jezelf beter te begrenzen.

Tip 1: Draag oordoppen

Als je echt overprikkeld bent, kan het helpen om oordoppen te dragen of anderszins de stilte op te zoeken. Je kunt ook je oordoppen door midden knippen. Dan vallen ze niet zo op, terwijl de werking net zo goed is.

Tip 2: Creëer in je huis een stressvrije plek

Ruimte is een essentieel begrip voor degenen die hooggevoelig zijn. Het is daarom belangrijk om hiermee aan de slag te gaan. Wanneer je met anderen samenwoont, is het van belang een plek in huis te creëren die uitsluitend voor jou is. Richt deze plek in naar jouw eigen behoeften en zet er dingen neer die voor jou waardevol zijn. Onder andere aromatische oliën, wierookgeuren en prettige muziek kunnen je ruimte speciaal en afgebakend maken.

Tip 3: Omkleden en douchen

Gedurende dag verzamel je heel wat negatieve indrukken en energie. Door je kleding te verwisselen wanneer je thuis komt, en eventueel een douche te nemen, kun je alle energie die niet van jezelf is van je af laten stromen. Probeer in ieder geval te douchen voor je naar bed gaat. Op deze manier voorkom je dat je de kwalijke indrukken waar je overdag mee te maken hebt gehad mee in bed neemt. Daarnaast helpt de warmte van het water je goed te ontspannen, waardoor je beter in slaap kunt komen.

Tip 4: Wees je bewust van je huid als grens

Douche bewust en gebruik bijvoorbeeld een lekkere bodylotion na het douchen. Door bezig te zijn met je eigen huid, help je jezelf te begrenzen. Onze huid is namelijk een van de menselijke grenzen. Het is de eerste verdedigingslinie tegen schadelijke invloeden uit onze omgeving. De huid zorgt ervoor dat we niet snel oververhit, onderkoeld en uitgedroogd raken. Ook bezit het tastgevoel, waardoor we dingen kunnen voelen en ons kunnen afschermen voor ongewenste prikkels.

Tip 5: Bescherm en zuiver je omgeving regelmatig

Je kunt je omgeving beschermen en zuiveren door te luchten. Wat je kunt doen, is je ramen openen wanneer het regent. Regen zuivert namelijk, net als alle andere watervormen, op natuurlijke wijze. Ook kun je de ruimte waarin je leeft reinigen door het branden van wierook.

Ga met bovenstaande tips aan de slag en ontdek wat het voor jou kan betekenen.

Ieder heeft zijn eigen manier om voor zichzelf te zorgen. Als je daar nog niet zo bekend mee bent, is het goed en leuk om uit te zoeken en uit te proberen wat goed bij je past. Wat is het effectiefst voor jou op een bepaald moment of na bepaalde activiteiten. Omdat je een uniek mens bent, heb je andere behoeften dan een iemand anders die hooggevoelig is. Daarbij is het belangrijk te weten dat er verschillende niveaus zijn van zelfzorg. Een netflix-serie heeft een andere uitwerking dan buiten op een bankje de zon op je gezicht voelen. Schrijf je eigen zelfzorgmanieren op; zo ontdek je steeds beter wie je bent en wat je nodig hebt.

1. Zorg voor voldoende me-time (tijd voor jezelf om te ontprikkelen).
2. Ga de natuur in.
3. Vermijd negativiteit.
4. Doe dingen die je energie geven.
5. Leer grenzen aan geven; nee zeggen.

Ik ben zelf hooggevoelig en geef een tip uit mijn eigen ervaring.
De tip is: aarden, aarden, aarden en nog eens aarden.

Aarden is in contact zijn met de aarde of het eigen lichaam dat uit o.a. aarde bestaat. Als we geaard zijn kan overtollige energie via de voeten afvloeien.
Een makkelijke oefening om te aarden is om op de uitademing met onze aandacht naar beneden te gaan door het lichaam en de voeten de grond in.
Als je dit een paar minuten doet, zul je merken dat je je lichaam veel beter voelt.
Een vergelijkbare methode is om je voor te stellen dat er vanuit je voeten boomwortels diep de aarde in strekken.

Dit zijn herstellende oefeningen en er zijn er nog veel meer. Wat nog belangrijker is, is om de oorzaken te vinden die ertoe leiden dat we niet goed geaard zijn op een bepaald moment of situatie. Niet zozeer wat er buiten ons gebeurt, dat kunnen we niet veranderen, maar wat datgene wat buiten gebeurt bij ons veroorzaakt, hoe we daarop reageren.
Als je die oorzaken vindt en ze aanpakt, zul je van nature geaard zijn en heb je nauwelijks meer oefeningen nodig voor herstel.

Als je hooggevoelig bent, komen prikkels van buitenaf veel meer en vaak heftiger binnen. Mijn ervaring is , dat prikkels van binnenuit ook veel heftiger zijn. Dus ook gevoelens en pijn vanuit jezelf zijn veel sterker aanwezig. Het is heel daarom belangrijk om hersteltijd in te plannen in je dagelijkse gang, of in je agenda te zetten. Zodat je tot rust kan komen.

Mijn eigen ervaringen op het gebied van hoog sensitiviteit heb ik als mijn leerschool gelabeld. Als ik tijd neem om te voelen wat er gebeurt in het moment of achteraf (dat gebeurt vaak), en mezelf daarin serieus neem, kan ik voelen wat ik nodig heb. Dat gaat over stilte, rust en tijd nemen. Dit kostte mij de nodige ervaringen om mezelf goed te leren kennen en erkennen: Dit ben ik en dit is gezond voor mij. Wat ik geleerd heb, is dat het om kleine, onopvallende signalen gaat in mijn lijf. Of eigenlijk zijn het geen kleine, onopvallende signalen, maar ik heb het lang genegeerd, waardoor ze onder de oppervlakte kwamen. Samenvattend: luister naar je lijf en neem het serieus.

Als je zeer gevoelig bent, dan loont het zeer de moeite om te werken aan het bewuster worden van je grenzen en te leren deze te respecteren en er zorg voor te dragen. Een van de aspecten hieraan is te leren je grenzen helder, direct en rustig te leren communiceren naar anderen. Een ander aspect is te leren meer aanwezig te zijn in je lichaam waardoor de gevoeligheid voor de energieën van buiten minder invloed op je hebben.

Ik kom regelmatig mensen in mijn praktijk tegen met angstklachten waarvan de oorzaak te maken heeft met het niet kunnen omgaan met hun hooggevoeligheid. Wie continu overprikkelt is en dat niet in de gaten heeft of niet weet dat hij/zij overprikkeld is, kan angstig worden. Je raakt door alle prikkels het contact met jezelf kwijt en leeft dan volledig in je hoofd. Weer helemaal in je lijf komen en voelen wat je nodig hebt is dan belangrijk bijvoorbeeld sporten, wandelen of de natuur ingaan. Daarnaast is het goed om professionele hulp in te schakelen om de signalen te leren kennen waardoor je overprikkeld raakt.