90% van de vrouwen komt tussen het 45ste en 55ste levensjaar in de overgang.
Onder invloed van de dalende hoeveelheid hormonen, oestrogeen en progesteron die, aangestuurd door de hypofyse, in de eierstokken worden geproduceerd wordt de menstruatie steeds onregelmatiger totdat ze helemaal stopt. Dat moment (de laatste menstruatie) wordt de menopauze genoemd.
Deze overgang zorgt bij heel veel vrouwen voor vervelende klachten. Lichamelijke klachten zoals “opvliegers” (zweetaanvallen), slapeloosheid (mede een gevolg van nachtelijk zweten), minder zin in seks (droge vagina), hartkloppingen, haaruitval, gejaagdheid, als ook psychische klachten zoals (lichte tot zware)
depressie als gevolg van de lichamelijke klachten en door de veranderde positie van de vrouw in haar leven.
Een (fictieve) situatieschets gemaakt op basis van ervaringen van vele vrouwen, die laat zien hoe lichamelijke klachten tot psychische klachten kunnen leiden, en welke ontwikkeling de vrouw doormaakt.
En dan ineens ben je 50 jaar. Je ziet de pop, met een grijs knotje, voor je deur, die je kinderen giechelend de avond daarvoor voor je verjaardag hebben neergezet. Ziet men je zo? Een oude vrouw, met een bloemetjesjurk en een grijs knotje? Tja, je voelt je soms wel zo. Moe, moe, moe. Je gewrichten kraken en piepen als je je bed uitkomt. Die luchtige bloemetjesjurk lijkt inderdaad wel wat op de kleding die je tegenwoordig draagt. Op de gekste momenten vliegt de hitte je in het gezicht, en voor dat je het weet druipen je wangen van het zweet. Je slaapt heel slecht, ’s nachts is het zweten het ergst. Je partner (zich van geen kwaad bewust) wordt vakkundig en weinig liefdevol naar het andere eind van het bed verbannen. Hij wil seks, en jij denkt, seks? Wat is dat ook alweer, iets met lichamen toch? Laat maar zitten. Het is te warm, je dikke buik zit in de weg, het doet de laatste tijd pijn, en je weet niet waar je de zin vandaan moet halen. Zou dit een grap van de natuur zijn? Je eitjes zijn op, in jouw nestje geen kindjes meer, waarom zou je dan nog de daad tot voortplanting moeten doen? Je kinderen zijn de deur uit, je zou moeten genieten van de tijd die je nu voor jezelf hebt. Maar van genieten is geen sprake. Je loopt snotterend (en zwetend) door het huis, en de lege slaapkamers van je uitgevlogen kroost. Oh, kon je nog maar even terug in de tijd. Alhoewel, toen liep je vaak op je tandvlees doordat je het zo druk had met kinderen, man, huishouden en dat parttime baantje.
Naarmate de tijd verstrijkt, en je hormonen weer wat in balans raken, je opvliegers steeds minder in heftigheid en frequentie voor komen ontdek je langzaam een nieuwe jij. Je pakt oude hobby’s weer op, gaat een cursus doen, knapt daarvoor een van de lege kamers van je kinderen op. Jullie (je partner en jij) kopen een caravan, nu je man met pensioen is kunnen jullie gaan wanneer jullie willen. Je geniet van de tijd die je nu helemaal voor jezelf hebt. Je geniet weer van de seks, die weliswaar niet zo heftig meer is als vroeger, maar met wat hulpmiddelen best fijn is. Je maakt je op tot het grootouderschap, ja, je wordt oma!
Dit is een situatieschets van een veel voorkomend verloop van de overgang van de vrouw. De positieve schets. Er kunnen zich echter onderweg allerlei psychosociale problemen voordoen. Ik noem er een paar.
Onbegrip van partner en omgeving.
Problemen op het werk door concentratieverlies, “brainfog” en/of uitval door ziekte.
Psychische problemen door verandering seksuele beleving
Gebrek aan zelfvertrouwen
Lege nest syndroom
Angststoornissen/vermijding van situaties en plaatsen
Depressie Een of meerdere consulten (of een heel traject) bij een psychosociaal hulpverlener kan de vrouw veel verlichting geven. Een luisterend, niet oordelend oor, een erkenning, het werken aan belemmerende patronen van denken, voelen en doen, het werken aan waarden etc. kan een vrouw goed helpen door deze verwarrende periode heen.
Niet alle problemen zijn psychisch. Naast de psychosociaal counselor kan de vrouw ook bij de huisarts terecht, en die kan haar doorverwijzen naar de gynaecoloog.
