Tips bij angsten

Een hele mooie voor op een tegeltje;

Moed groeit door te doen, angst groeit door te laten.

Wil je van je angst af? Dan heb je dus moed nodig!

Er is een model vwb emoties wat ik erg bruikbaar vind. Het is het model van de 4 B's, waarbij elke B een basisemotie is:
- Blij
- Bedroefd
- Boos
- Bang.

Al deze basisemoties hebben een (signaal)functie. Zo laat boosheid je weten dat er over je grenzen heen gegaan wordt en dat het nodig is om stop te zeggen en helpt huilen (bedroefd) om dingen te verwerken en los te laten.

Zo heeft ook angst een signaalfunctie. Angst waarschuwt je voor potentieel gevaarlijke situaties. En dat is erg nuttig als je niet onder de tram wilt komen.

Angst waarschuwt niet alleen voor fysieke bedreigingen, maar ook voor psychische bedreigingen.

Het lastige met angsten is dat ze ook reageren op situaties die niet langer bedreigend zijn. Dit noemen we irreële angsten. Irreële angsten komen voort uit ervaringen eerder in het leven die niet verwerkt zijn. Deze onverwerkte ervaringen liggen opgeslagen in het onderbewuste en worden geactiveerd als je in een situatie komt die in bepaalde aspecten lijkt op de originele onverwerkte situatie.

Het zijn deze irreële waar we vooral last van hebben. Het goede nieuws is dat deze goed te behandelen zijn. Als de originele onverwerkte situatie alsnog verwerkt wordt, dan word je niet meer getriggerd en schiet je niet meer in die angst. Er zijn vele methodieken waarmee je dit kunt doen, zoals EMDR, PSYCH-K en The Journey.

Wanneer je bang bent is een eerste stap om dit te mogen voelen. Pas als je het mag voelen en erkent kun je er op een afstandje naar gaan kijken en je realiseren dat jij die angst niet bent. Je HEBT een angstig gevoel. Daarnaast is het zinvol je af te vragen waar de angst je voor beschermt: wat is zo ondraaglijk, spannend, eng of moeilijk om te voelen, je te laten raken dat je wel angstig MOET reageren? Vaak zijn we bang voor de emotie die onder of achter de angst ligt. Wanneer je dit gevoel aanpakt of in ieder geval onder ogen ziet, zal je merken dat de angst ook stap voor stap oplost of soms ineens weg is. Een deskundig therapeut kan je hierbij helpen om dit gecontroleerd aan te pakken.

Het kan heel verhelderend zijn om door middels van een lichamelijke oefening (er staan er 9 in het protocol bij paniekstoornissen) te ervaren wat je voelt en wat dat met je doet. Overleg met je therapeut over die mogelijkheden.

Dat deel van jou wat angstig is, hoort bij jou. Het wil je iets zeggen. Maar je bent meer dan dat angstige deel. Je hebt ook een gezond, volwassen deel in je. Hoe kan jij in balans blijven en alle delen in jou er laten zijn zonder dat het je gaat beheersen? Zoek hierin een goede therapeut die dit met jou wil aangaan!!

An underrated cause of other anxieties is the anxiety of death. It can be helpful to ask yourself- what does death mean to me?
Often a conversation about death, is actually a conversation about life. How are you living your life, what are the things that you are missing out on or avoiding that would actually make your life more meaningful?

Paniekaanvallen en hyperventilatie gaan vaak hand in hand. Je zou het als 2 uitingen van hetzelfde kunnen noemen.

Vanuit mijn praktijkervaring worden paniekaanvallen/hyperventilatie wel getriggerd door dingen die in het recente verleden gebeuren, maar ligt de grondoorzaak meestal in het verleden.

Paniekaanvallen/hyperventilatie zijn een duidelijk signaal van het lichaam dat het nodig is om chronisch anders in het leven te gaan staan. Oftewel, je overlevingspatronen werken niet meer en het is nodig om ze te vervangen door gezonder gedrag.

Cognitieve gedragstherapie en medicatie zullen in de meeste gevallen niet voldoende zijn om er vanaf te komen, omdat daarmee de grondoorzaak niet wordt aangepakt en de kans op terugval dus groot is.

Paniekaanvallen/hyperventilatie hebben (ook) te maken met het niet willen voelen van bepaalde onwelgevallige emoties. Die emoties zitten in de buik en bij paniek en hyperventilatie trekt je energie (en adem) juist omhoog, naar de borst of zelfs nog hoger (bovenkant van de longen). Bij paniek schiet als het ware door je hoofd heen buiten je lichaam: zo hoog zit de energie, zo ver trek je weg uit het lijf.

Zie paniekaanvallen/hyperventilatie voor wat ze zijn: een duidelijke boodschap van het lichaam dat je overlevingsstrategieën niet meer werken en dat het nodig is je verleden te gaan werken en gezonder in het leven te gaan staan.

Veel therapieën zijn gericht op cognitie. Kennis hierover is zeker belangrijk, maar onze angsten zitten op gevoels- en emotieniveau. Zoek daarom een therapeut die je niet alleen kennis geeft (cognitief werkt) maar integraal werkt dus ook je gevoelens en emoties meeneemt in de therapie/holistisch werkt.

Een groei- en verandertraining voor volwassenen benaderd vanuit het Innerlijk Kindwerk
Tijdens deze training ervaar je wie je werkelijk bent. Deze eigenheid is je kracht. Ieder mens ontwikkelt zich vanaf de geboorte op een unieke manier.
Door jouw unieke levenspad te leren herkennen en bewandelen ontstaat de weg naar innerlijke vrijheid en levensvreugde. Dit heeft zijn weerslag op onze lichamelijke en geestelijke gezondheid.

In de training ligt de nadruk op de wijsheid van het lichaam. Het werken met ons lijf geeft veel informatie over je persoonlijkheid. Het is bijzonder om te zien hoe veel zelfhelend vermogen het lichaam heeft als we er goed naar leren kijken en luisteren.
Je leert tijdens de training verantwoordelijkheid te nemen voor je leven, gezonde grenzen te stellen, keuzes te maken en stappen te zetten. Je bent in staat om open en liefdevol te reageren, zonder oordeel en met een open hart naar jezelf en anderen.

De training bestaat 12 bijeenkomsten en kent drie fasen:
– Bewustwording van je beperkende overtuigingen en overlevingsstrategieën
– Heling door ontladen van spanningen in je lichaam
– Integratie: de weg naar de authentieke volwassene

Voor aanvang van de training vindt er een intake plaats.
Praktische Informatie en aanmelden via de website van praktijk amchi te Oosterbeek
De kosten van de training komen in aanmerking voor vergoeding via de aanvullende verzekering.

Als een naaste lijdt onder dwang kan je als direct betrokkenen op onderstaande manieren helpen:
1. Verdraag de eigen machteloosheid.
2. Heb begrip voor de dwang en begrijp het basisprincipe. Neem zelf contact op met een therapeut voor psycho-educatie of lees erover op Internet.
3. Probeer iemand naar professionele hulp te bewegen. Stimuleren in plaats van forceren en hou daarbij rekening dat stimuleren al snel als forceren wordt beleefd. De stap naar therapie en de stappen in de behandeling moeten uit iemand zelf komen.
4. OCD café is een organisatie voor de omgeving van de client.

Als we angstig zijn detecteert ons (autonome) zenuwstelsel dat er gevaar is. Of dat nu werkelijk is of slechts een gedachte. Dat maakt voor ons brein niet uit. Logisch ook, want als er eerst uitgevonden moet worden hoe het precies zit zou het al te laat kunnen zijn. Daarom neemt onze biologie het 'volautomatisch' over. Daarmee kaapt ons lagere (oudere) deel van ons brein (wat we wel ons reptielenbrein noemen) onze intelligentie en logica (neo-cortex). Deze laatste heeft dan even niets in te brengen. Daarom ook dat iemand enorm last ergens van kan hebben, blijvend, wat zich maar steeds herhaalt, terwijl een ander die erbij is zich er helemaal niks bij voor kan stellen ("er is toch niets aan de hand? Zo erg is het toch niet?!").

Dit laatste kan ook nog tot schaamte leiden. En als we nog jong zijn, maken we daar met ons kinderbrein van: "ik doe het verkeerd! Ik ben verkeerd!"

Wat voor angst je ook hebt, deze is eigenlijk alleen bedoeld als waarschuwing en bescherming. Maar als deze langere tijd blijft bestaan, zitten we in overleven en worden daarmee door het reptielenbrein steeds Vechten en Vluchten opgeroepen. Ons zenuwstelsel raakt uit balans, ontregeld. Voortdurend stresshormonen, verkramping, een "aan" staan. Steeds opnieuw wordt dan angst getriggerd. Het wordt een vicieuze cirkel.

Praten kan wat helpen. Soms ook gedrag wat aanpassen. Maar uiteindelijk gaat het erom ons zenuwstelsel terug in balans te krijgen, zodat we uit de voortdurende overlevingsstand geraken.
Dit kan onder andere met lichaamsgerichte (trauma)therapie. Daar ben ik in gespecialiseerd.

Angst helpt ons als mens om voorzichtig te zijn, iets kan gevaarlijk zijn. Maar het is niet bedoeld om voortdurend in angst te zijn, maar voor korte tijd.

Bij angst zal ons autonoom zenuwstelsel overlevingsprogramma's oproepen. Het bekende vechten of vluchten. Dat zijn grootse energieën. Als die niet omgezet kunnen worden in betreffende actie, dan wordt het ons teveel. We raken overweldigd. Ook dit is weer bescherming. Maar dus niet bedoeld voor langere tijd. Net als het vechten en vluchten trouwens.

Angst is een gevoel dat je helpt te reageren op gevaar. Dit zijn zowel emotionele gevoelens als lichamelijke sensaties. Het lichaam raakt in opperste staat van paraatheid waardoor het hart sneller gaat kloppen, de ademhaling versnelt, de bloeddruk omhoog gaat en de spieren zich aanspannen. Deze plotselinge en hevige angst duurt vaak niet lang en ervaart iedereen wel eens.

Op momenten dat de angst overheerst, heb je bijvoorbeeld last van: hartkloppingen, zweten, koude rillingen, duizeligheid, beven. benauwdheid, een vervelend gevoel in de borst. tintelingen of een doof gevoel in handen en/of voeten.

Chronische angst is erg vervelend, en heeft daarom ook een heftigere impact op het lichaam. Hartproblemen: mensen met chronische angst hebben mogelijk meer kans op hartproblemen. Dit zou komen door de constante verhoging van de hartslag, bloeddruk en overmatige aanmaak van het stresshormoon cortisol.

Als angst biologisch langer duurt dan noodzakelijk, zijn we vaak voortdurend alert en gespannen. We staan voortdurend ‘aan’. Dit put uit en kan door de onderliggende stresspatronen leiden tot dezelfde manifestaties en symptomen als iemand die trauma heeft. Enkel erover praten en/of trainen in aanpassen in gedrag kan een beetje helpen, maar voor loslaten van de stresspatronen en de overlevingsreacties (vechten, vluchten, overweldiging) dient ook lichamelijk te worden geholpen.
Met lichaamsgeoriënteerde traumabenaderingen kunnen we hier verlichting en ook oplossing in vinden. We zullen doordat we terug in onze veerkracht komen er zelfs sterker van worden.

Ik werk hiervoor onder andere met Somatic Experiencing, spanningsloslatende oefeningen, innerlijke persoonlijkheidsdelen en zonodig onderzoeken we of de angst overgenomen is van vorige generaties. Ook energetisch kan hierin ondersteuning worden geboden.

Geef woorden aan je angst, vertel over je angst(en).
De angst zal daarmee niet verdwijnen. Wel kan het je helpen om minder alleen te zijn met je angst. De verbinding kan je helpen om de angst op dat moment een plek te geven zodat er weer wat ruimte komt.
En door te vertellen over je angst hoef je je angst niet te verstoppen, maar mag je angst er te zijn.

Je kan je angst vertellen aan iemand die belangrijk voor je is en die je vertrouwt. Kom je er niet uit met de mensen die dicht bij je staan, zoek dan (professionele) hulp!

Angst:
- Hoe reëel is de angst?
- Heb ik nog een belang bij deze angst (zet deze mij op scherp bijvoorbeeld). Of is het meer een opwinding (angst en opwinding geven dezelfde lichamelijke symptomen).
- Is het angst voor de angst? Dat is: bang zijn voor situaties die je nog niet kent. (stel je voor dat…)

Angst= aangeleerde negatieve gedachte systematisch toegepast

4 stappen die helpend zijn:
1. Dient deze angst een doel? Ga de angst aankijken, weet dat het er is en dat je hem zelf hebt gecreëerd. Weet dat je dit zelf kan afleren.
2. Bedenk hoe jij eruit wilt zien zonder deze angst. Visualiseer dit, maak er een beeld van. (van je angst maak je ook vaak een beeld)
3. Affirmeren: welke zinnen/leugens heb jij in je hoofd die vanuit deze angst ontstaan. Angst wil je terugduwen, niet laten gebeuren juist er doorheen gaan.
4. Adem. Maak contact met je ademhaling, doe hem laag in je lichaam je buik, diep, laag in frequentie, diep en ontspannen.

Regelmatig hoor ik van cliënten dat ze geen angst meer willen voelen. En natuurlijk is het niet leuk als je je steeds heel angstig voelt. Maar het is slechts een deel van jou, iets in jou, dat zich angstig voelt. En iets in jou geeft aan dat het wat nodig heeft. Wellicht wat warmte en liefde en geruststellende woorden. Denk maar eens aan wat je tegen een angstig kind zou zeggen. Erken de angst, het mag er zijn. En tegelijkertijd kun jij er voor je angstige deel zijn en geruststelling geven. Soms lukt het om dat zelf te doen, en soms helpt het om een ander bijv. even om een knuffel te vragen.
Angst hebben is normaal. We voelen ons allemaal weleens angstig. Het gaat vanzelf weer voorbij. Laat het er zijn, zonder oordeel, kijk ernaar en geef jezelf wat je nodig hebt. Alle emoties in ons zijn richtingaanwijzers naar onze behoeften.

Als je eenmaal last hebt gehad van teveel angst, dan is de kans groot dat je bang wordt om weer de angst te voelen. Dit noemen we 'angst voor de angst'.
Afgezien van andere dingen die je te doen hebt bij het omgaan met angst is het heel belangrijk dat je accepteert dat je angstig bent.
Wetend dat je fysiek helemaal in orde bent, dat de paniekerige angst die je voelt vanzelf wel weer overgaat (ook al duurt het jou te lang), zeg tegen jezelf: "Dit is oké. Ik kan het aan. Het is vervelend, maar ik kan het aan."
Misschien zelfs zeggen: "Kom maar op! (met de hartkloppingen en/ of andere nare fysieke gevoelens).
Hiermee neem je de angst voor de angst weg en kun je uit de nare vicieuze cirkel stappen.
Acceptatie dus, zo volledig als je maar kan.
Succes!

Awareness: wees je bewust van je lichamelijke signalen die angst voorgaan.
- hoge ademhaling, hoofdpijn, tunnelview
Adem: let op je ademhaling. Probeer deze in eerste instantie te volgen en vervolgens te verdiepen
Aarden: zorg dat je je voeten goed op de grond voelt of je billen op je stoel, ga desnoods springen op platte voeten; om het contact met de grond/met de aarde aan te gaan
Aanraken: vraag iemand om je op een veilige plek aan te raken op je lichaam. bv je onderrug of je hand

Bij angst gaat de adrenaline-cirkel draaien, daardoor voel je de lichamelijke angst-symptomen toenemen. Als je hier inzicht in krijgt kun je precies voelen in je lichaam wat er gebeurt en waarom.
Dan geeft houvast in het doorbreken van de vicieuze cirkel waar je vaak in vast zit bij angst.

Mijn tip: laat het je uitleggen.

Ervaringen gaan samen met gedachten en emoties; en gedachten krijgen vaak een lading door onze eigen invulling ( bijvoorbeeld 'streng zijn voor onszelf 'of 'sterk bekritiserend naar onszelf') en kan resulteren in piekeren en een devaluerend gevoel. Gedachten nemen we niet weg, die zijn er nu eenmaal , maar hoe fijn is het dat we ze kunnen waarnemen voor wat ze zijn...enkel maar gedachten. Visualiseer deze gedachten eens als wolkjes, net zoals de lucht die we dagelijks zien; ze komen en gaan, veranderen van vorm en tint, en we nemen het waar zonder er iets aan te willen veranderen...
Op deze wijze creëer je een afstand van je gedachten , enkel waarnemend voor wat ze op dat moment zijn.

Veelal vechten we tegen emoties als angst, machteloosheid, verdriet etc terwijl deze er wel zijn en we alle emoties ook regelmatig voelen. Innerlijk strijden tegen angst zorgt er onbewust voor dat ons lichaam stress ervaart, hetgeen dan ook weer voelbaar is en zo kun je ongemerkt belanden in een vicieuze cirkel; en dat wil je niet langer!
Kun jij jezelf bereid vinden om ruimte te geven voor alles wat je liever niet wilt denken of voelen? Dan ben je pas echt met acceptatie bezig.

Een oefening bij hypochondrie is een alledaagse handeling met al je aandacht doen.
Start met 2 keer per dag met een handeling van 3 minuten. Bijvoorbeeld het in- en uitruimen van de vaatwasser. Gebruik je zintuigen om je focus te veranderen. Let bijvoorbeeld op geluiden, tast (hoe voelt een kopje), hoe zet je ze er in, hoe sta je dan zelf, het geluid van de vaatwasser, etc…
Hoe meer je oefent, hoe meer je zult opmerken.

De gedachten die erbij komen zijn oké. Het doel is om steeds je aandacht en focus terug te brengen naar waar je mee bezig bent. En het opmerken van alle sensaties, die je binnenin voelt, maar ook de sensaties buiten jou.

Je kunt de toekomst niet voorspellen, je bent niet jouw gedachten en gedachten zijn geen feiten. Ademhalingsoefeningen kunnen goed helpen om je gedachten wat rustiger te krijgen. Je kunt ook een kleine selfcheck doen. Ga comfortabel zitten, sluit je ogen en focus je op je ademhaling. Zit je adem hoog? Laag? Wat is het tempo? Ga vervolgens door naar je gedachten. Wat gaat er door je hoofd? Daarna check je je emoties. Wat voel je? Waar in je lichaam voel je het? Je hoeft niets te veranderen, maar wees je even bewust van jezelf in het hier en nu. Dit kleine momentje kan al genoeg zijn om jouw razende gedachten te kalmeren. Deze tips zullen je een eind op weg helpen zodat jij beter met jouw angst om kan gaan.

Vaak hoor ik zeggen " ik moet het loslaten" , echter loslaten is geen actie daaraan vooraf is een andere stap ( stappen). ACT biedt mooie mogelijkheden je hierbij te helpen en de situatie op een andere manier te bezien of te benaderen.

als eerste stap: neem bijvoorbeeld eens de visualistie ter voor bereiding, ' de bladeren op een stroom',
Ga eerst even op een rustige plek zitten.
Visualiseer een zacht stromend beekje met bladere op het wateroppervlak en je plaats je gedachten op die bladeren, die je vervolgens laat drijven

sommige gedachten stromen snel door en andere blaadjes met een gedachten blijft deels in het zicht.... en dat is prima ... alleen het verschil is dat je de gedachten nu kunt zien op het blaadje , er nu even naar kunt kijken ( ipv het te worden) ... en zo volgt een nieuw blaadje .....

Doel is dus achteruit te leren stappen een naar de stroom van je gedachten te kijken, niet om ze weg te krijgen.

succes met dit mooie begin.

Harte groet

Bea

Als je kampt met angsten raad ik aan om voor je zelf een veilige plek te creëren. Je kunt je dan visualiseren dat je daar bent en dan nemen de angsten vaak af. Hoe vaker je visualiseert dat die plek er is, hoe makkelijker je 'er kan komen'.

Merk je dat je last hebt van angstgedachten, dat angst je tegenhoudt om dingen te doen waar jij plezier in hebt of dat je je vaak onrustig voelt? Dan zou het kunnen zijn dat je last hebt van een angststoornis.

Bij een gegeneraliseerde angststoornis ervaar je overmatige angst en bezorgdheid rondom dagelijkse dingen zoals geld, carrière, gezondheid, familie en vrienden. De ergste scenario’s gaan door je hoofd en voor je het weet ben jij in paniek. Onrealistische angsten zorgen ervoor dat je vaak niet meer normaal kunnen functioneren.

Hieronder staan een paar tips die jou kunnen helpen omgaan met een gegeneraliseerde angststoornis.
– Accepteer dat je een onrealistische angst hebt. Het is oké!
– Wees er open over en bespreek het met je vrienden en familie.
– Ontwijk situaties die jou angst geven niet, maar probeer ze aan te gaan.
– Kom in beweging.
– Las regelmatig een adempauze in.
– Heb je er echt veel last van? Maak dan een afspraak bij de huisarts.

Wat kan ik doen bij een angststoornis?

Vaak gaat het bij een angststoornis niet eens meer om de angst zelf, maar om de angst voor de angst. In tegenstelling tot dieren, waarbij angst een automatische reactie op gevaar is, kunnen mensen erover nadenken en erbij stilstaan. Het gevolg daarvan? Angst voor de angst, oftewel secundaire angst. Wanneer je nergens meer heen durft of niks meer durft te doen door je angst, kun je naar de huisarts, praktijkondersteuner, therapeut of psycholoog. Je beslist samen met jouw huisarts hoe jij jouw angststoornis kan behandelen. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door middel van psychodynamische therapie, cognitieve gedragstherapie, EMDR, medicatie, exposure in vivo of een combinatie.
Zelf kun je ook iets doen tegen je angstgevoelens. Onderstaande tips helpen jou omgaan met je angst.

Maak tijd vrij voor ontspannende activiteiten.
Benoem je angst.
Angst heeft het beste met je voor, want het beschermt jou tegen gevaar. Maar eerlijk: wat is het ergste dat er kan gebeuren? Stel jezelf de volgende vragen, schrijf ze op en beantwoord deze eerlijk:
Wat zou je doen, als je zéker weet dat het niet kan mislukken?
Wat gebeurt er als ik niets doe?
Wat als het wél lukt?
Als het wel mislukt, hoe zou ik er weer bovenop kunnen komen?
Hoe groot is de kans dat het ergste scenario uitkomt?

Door je angst op te schrijven of te benoemen, creëer je afstand. Vaak zal je merken dat jouw angst eigenlijk niet zo groot is als je hoofd het maakt, misschien is die angst zelfs irreëel.

Angst komt niet voort uit de situatie waarin je je bevind maar uit jouw interpretatie van die situatie.
De spelregels om met angst om te gaan:

1 Wanneer je gevaar signaleert, wees dan realistisch
2. Ga niet het gevaar overdrijven, maar normaliseer het 'gevaar'.
3. Ga niet proberen de situatie te beheersen, maar laat los.
4. Ga niet de situatie vermijden of ontvluchten, maar omarm je angst.

Oefeningen voor als iemand overweldigd wordt door emoties. Deze oefening helpt je weer contact te krijgen met jezelf.

-Plaats je rechterhand onder je linker oksel, bij je hart. En je andere hand leg je op je rechter schouder. Probeer hier even bij stil te staan hoe dit voelt in je lichaam.

-Leg 1 hand op je voorhoofd en je andere hand op je borst (bovenkant), wacht even (dit mag met de ogen dicht of open). Voel wat er tussen je handen gebeurt. Houdt dit even zo vast tot je een bepaalde shift ervaart. Haal dan je hand van je voorhoofd en leg die op je buik (de hand op je borst blijft daar). Probeer stil te staan bij wat je ervaart.

Het allerbelangrijkste is dat je er op dat moment voor kiest om geen paniekaanval te krijgen. Probeer jezelf te kalmeren, door bijv. tegen jezelf te praten zoals je tegen een vriend zou praten die, net naast jou, plots een paniekaanval of angstaanval krijgt.

EMI = Eye Movement Integration. EMI wordt beschouwd als een neurotherapie gecombineerd met psychotherapie (dus een therapie die zich richt op de werking van ons zenuwstelsel).

Als we een gebeurtenis meemaken die overweldigend is, dan is het brein niet in staat om de informatie goed te verwerken. Alle heftige emoties, lichamelijke reacties, beelden en gedachten over de gebeurtenis, blijven hierdoor in het korte termijn geheugen zitten. Dit heeft tot gevolg dat deze regelmatig opnieuw ervaren kunnen worden als ons brein iets registreert wat herinnert aan de overweldigende gebeurtenis. De herbeleving van deze oude emoties en lichamelijke reacties noemen we trauma.

In onze slaap tracht ons brein informatie te verwerken en door te sturen naar het lange termijn geheugen. Het zijn vooral de SPEM bewegingen in onze slaap die hiervoor zorgen. (EMDR maakt gebruik van REM-bewegingen).
EMI activeert opnieuw de SPEM-bewegingen. Daardoor worden puzzelstukjes die los van elkaar verspreid zijn in ons brein, alsnog terug samengebracht EN er wordt nieuwe informatie aan toegevoegd, zodat heling kan plaatsvinden. Dat betekent dat de eerder pijnlijke, steeds terugkerende herinnering, geneutraliseerd wordt en nu wel naar het lange termijn geheugen wordt overgezet. Nu hebben we er minder tot geen last meer van.

EMI is geschikt voor alle pijnlijke terugkerende herinneringen en wordt dan ook succesvol toegepast bij onder andere:
- fobieën
- fysiek, seksueel of psychisch geweld
- rouw, verlies
- pestverleden
- ongevallen
- jeugdtrauma
- psychologische aspecten van ziekte
- angst voor bijv. dieren, tandarts, falen, vliegreizen, etc.

Tim Hofman verwoordt het duidelijk in CollegeTour van vorige week:
Als ik paniek voel of somberheid of zelfmoordgedachten, omarm ik deze gevoelens en dan heb ik er geen last van.
Dit is de sleutel voor diepgaande transformatie.

In mijn praktijk behandel ik dagelijks mensen die getraumatiseerd zijn. Paniek, en hyperventilatie - aanvallen ervaren. Angstig zijn om uiteenlopende redenen. En één van de eerste activiteiten die we doen is:

Mindful mbsr ~ het bewust ervaren om volledig 100% aanwezig te zijn in het nu.

We werken lichaamsgericht en je leert wat een gezonde verbonden ademhaling en aarden is.

Wil je meer weten over deze technieken en ook een sessie willen ervaren neem dan contact op met mij. Ik help je graag op je weg naar jouw ontspannen zelf.

Er zijn situaties waarin je angstig voelen te maken heeft met dat je te weinig grenzen stelt. Het op een gezonde manier stellen van grenzen is erop gericht om je eigen belangen en behoeften recht te doen, om je eigen plek in te nemen. Het voelen van gezonde boosheid helpt je daarbij, dat omvat alles van een vleugje irritatie tot aan je woedend voelen. Gezonde boosheid wil niets anders zeggen dan dat er iets gebeurt of op je af komt wat voor jou niet goed is, niet prettig. Het is de bedoeling je boosheid te kanaliseren in het stellen van een grens; stop, dit wil ik niet. Als je dat doet hoef je je niet angstig te voelen, want je bewaakt goed je eigen behoeften en belangen. Je kunt daarop vertrouwen en dus ontspannen.

Als het je nog niet zo goed lukt om boosheid te voelen en dat te vertalen in het stellen van een grens of om voor jezelf op te komen, dan is een natuurlijk gevolg dat je je angstiger voelt. Want dan ben je meer overgeleverd aan de acties en reacties van anderen.

Vraag jezelf eens af; wat is mijn relatie met mijn boosheid? Sta ik mezelf toe om irritatie of boosheid te voelen? Wat doe ik daar vervolgens dan mee?

Wellicht zijn de draken in ons leven
uiteindelijk wel prinsessen die er in angst
en beven slechts naar haken ons eenmaal
dapper en schoon te zien ontwaken

Wellicht is alles
wat er aan verschrikking leeft
in diepste wezen wel niets anders
dan iets dat onze liefde nodig heeft.

Rainer Maria Rilke

Hoe vaak hoor je niet "Adem maar eens goed diep door", als je angstig of gespannen bent? Helaas helpt dat niet om je weer rustig te voelen, integendeel. Even "goed diep doorademen" is eigenlijk kortstondig hyperventileren met als gevolg dat de klachten verergeren.

Heb je angstgevoelens, dan kun je juist beter zo licht mogelijk te gaan ademen. In ieder geval door de neus, zowel in- als uitademend. En ademend tot laag in de buik, in plaats van hoog in de borst.

En als je niet rustig kunt blijven zitten, ga dan wandelen met neusademhaling.

Wees alert op wat de berichtgeving met je doet. Twee jaar lang is ons leven gedomineerd door de gevolgen van het corona virus en nu alles wat terug te gaan naar 'normaal'. Worden we weer omver geschoffeld door de angstige nieuwsberichten uit Oekraïne.

Als je merkt dat de berichten, filmpjes en alle meningen je veel stress geven, dan is het oke om je daar van weg te houden. 1x per dag het nieuws kijken is meer dan genoeg. Dit betekent niet dat je je kop in het zand steekt. of dat het je niet interesseert. Het zorgt er voor dat je je enigszins staande kan houden.

Do you know that feeling of going about your life as usual and noticing thoughts in your head down the line of:

'you will never manage', 'this is going to end badly', 'this is way out of your league'.
An unfriendly critic, personally attacking you, your value as a person and your abilities in all areas of life?

The negative and critical thoughts you notice in your head are not of your conscious personality center but are an expression of a part of you, often referred to as the inner critic.

The first step in changing the relationship you have with your inner critic is exactly that, taking a step back and realizing that you are you and you have an inner critic. There is a difference between you and him and there must be an energetic space, a distance, between the two of you.

You can best achieve this by changing your inner dialogue:

Instead of saying to yourself
'I don't think I will make it'
say instead
'the inner critic thinks I won't make it',

instead of
'I already know it will end badly'
say to yourself
'the inner critic believes it will end badly'.

How do you distinguish your thoughts from those of the inner critic?
My rule of thumb is: if he's criticizing you, it's the inner critic.

Als je pijn hebt omdat je angstig bent raad ik aan om de angst en pijn te doorvoelen. Rationeel weten we vaak wel waar het zit, maar het lichaam onthoudt dit soort dingen ook. Om er dus helemaal van los te komen doe je er goed aan om het te doorleven zodat je het ook op lichamelijk niveau los kan laten.

Als je je angstig voelt zijn er een aantal mogelijkheden om hiermee om te gaan. Eén daarvan is dat je je aandacht naar de handen brengt. Het voelen van sensaties bij de vingers, de ruimte tussen de vingers, de handpalm, de handrug. Als je merkt dat je wordt afgeleid dat breng je je aandacht weer rustig en vriendelijke terug naar de het voelen van de handen.

Lid therapiepsycholoog

Ik hoor vaak clienten zeggen dat ze af willen van allerlei gevoelens. Vooral angst en boosheid zijn gevoelens die weinig gewenst zijn.
De paradox van gelukkig zijn is echter dat we alle gevoelens verwelkomen, ook gevoelens van verdriet, angst, boosheid, eenzaamheid, wat dan ook.

Er bestaat een groot verschil tussen angstig zijn en angst hebben. In het eerste geval heeft de angst ons overmeesterd en hebben we geen keuze meer. In het tweede geval kunnen we kiezen of we wel of niet de angst volgen. Iets doen, terwijl we bang zijn, is moedig. Moed geeft ongelooflijk veel energie en is een bron van respect voor onszelf. We kunnen, los van de uitkomst, terecht trots op onszelf zijn als we bibberend van de angst toch iets hebben gedaan.

• Ik ben kalm relaxed, moedig en zet door

Het voelen van lichamelijke sensaties zorgt ervoor dat je uit hoofd komt. Daarom werkt bijvoorbeeld yoga ook zo goed. Dan richt je je aandacht op je lichaam en ademhaling ipv op je gedachten, oordelen en overtuigingen.

Als je iets traumatisch hebt meegemaakt, kan het zijn dat er soms iets onverwachts gebeurt waar je erg van schrikt omdat het je (on)bewust weer herinnert aan de gebeurtenis. Bijvoorbeeld als je een geluid of een woord hoort of als je iets ziet (of denkt te zien) wat je doet denken aan de gebeurtenis. Het kan je helemaal van je stuk brengen en je bent dan voor je gevoel weer terug in het traumatische moment. Je lijf reageert bijvoorbeeld met een snelle hartslag, onrustige ademhaling of spanning in je spieren. Het is belangrijk om weer terug te komen in het hier en nu.
Gebruik daarvoor je zintuigen.
Kijk om je heen en benoem 5 dingen die je ziet. Bijvoorbeeld: een tafel, een stoel, een fiets, een boom, een klok.
Ga dan bewust luisteren naar geluiden die je hoort: verkeer, stemmen, geruis van een ventilator, vogels, getik van een klok.
Ook ga je bewust ruiken. Welke geur of geuren ruik je? Frisse lucht, parfum, eten, uitlaatgassen bijvoorbeeld.
Voelen: gebruik je handen om iets vast te pakken of te strelen/wrijven. Je kunt bijvoorbeeld met je hand heel bewust over je been of je eigen hand wrijven. Voel de temperatuur van je hand en aanraking. Als extra geef je daarmee je hersenen het signaal dat het oké is en zul je merken dat je lichaam weer rustiger wordt.

Het kan zijn dat u, tijdens de vijfde lockdown, aanloopt tegen uw (confronterende) gedachten. Het weer thuis zitten en alle tijd hebben om na te denken kan lastig zijn. U overweegt hier aan te werken. U overweegt therapie. Hoe gaat dat dan? Na een kort telefonisch gesprek volgt een vrijblijvend kennismakingsgesprek via Skype. Daarna wordt het intake gesprek gepland en start de therapie. Daar gaat wel wat aan vooraf. U krijgt een paar vragen voor de intake waar u echt even tijd voor moet nemen. In uw eentje. Het is niet altijd even gemakkelijk op te schrijven waar u vooral (!) mee zit. Vaak is dat een complex verhaal. U schrijft zo kort en krachtig mogelijk op wat u voor dit moment kwijt wil. Dat is uw eerste concrete stap.

Angst beheerst je denken en gaat dan met je op de loop. Het is niet jij die dat doet, het is een lichamelijk proces wat in je hersenen gebeurt. Wat help om er uit te komen is om iets te gaan doen wat je concentratie vergt. Ga niet vechten tegen de angst, meestal helpt dat niet. Probeer je aandacht te verleggen naar iets waarbij je concentratie nodig hebt. Je zult merken dat je dan helderder gaat denken en dat de angst wordt gerelativeerd.

Het lastige van angst is dat je het niet hebt, maar dat het jouw heeft. Emoties zijn zo sterk dat ze je hele leefwereld lijken te bepalen. Het is goed om je af te vragen hoe het met je gaat. Heb je af en toe angst die je overvalt? Dan is de kunst of je jezelf kunt kalmeren. Kijk in de tips hierboven en probeer uit wat jou helpt. Het is niet meteen zo ernstig als je soms denkt, iedereen is met enige regelmaat angstig. Anders is het als je continue angstig bent. Dan bepaalt het je leven zo sterk dat je er goed aan doet om ondersteuning te zoeken. Immers, dan heb je zelf al alles uit de kast gehaald om jezelf op de been te houden en blijkbaar lukt het dan niet. Dat is niet erg, het overkomt zoveel mensen en juist daarvoor hebben we professionele hulp. Maak er dan ook gebruik van!

Angst bestaat meestal voor iets dat jou kan beschadigen vanuit je omgeving. Mensen die willen dwingen, ideeën, fantasieën over wat jou kan gebeuren.
Maya Angelou heeft daar een preachting gedicht over geschreven waarin zij een "magic charm" inzet tegen de angsten en fantasieën: moed en overtuiging dat jij sterker bent!
In THERAPIE kun je ontdekken hoe jij je moed kan ontdekken en je overtuigingen kan aanpassen aan jouw behoefte.

LIFE DOESNT FRIGHTEN ME by Maya Angelou
Shadows on the wall
Noises down the hall
Life doesn't frighten me at all

Bad dogs barking loud
Big ghosts in a cloud
Life doesn't frighten me at all

Mean old Mother Goose
Lions on the loose
They don't frighten me at all

Dragons breathing flame
On my counterpane
That doesn't frighten me at all.

I go boo
Make them shoo
I make fun
Way they run
I won't cry
So they fly
I just smile
They go wild

Life doesn't frighten me at all.

Tough guys fight
All alone at night
Life doesn't frighten me at all.

Panthers in the park
Strangers in the dark
No, they don't frighten me at all.

That new classroom where
Boys all pull my hair
(Kissy little girls
With their hair in curls)
They don't frighten me at all.

Don't show me frogs and snakes
And listen for my scream,
If I'm afraid at all
It's only in my dreams.

I've got a magic charm
That I keep up my sleeve
I can walk the ocean floor
And never have to breathe.

Life doesn't frighten me at all
Not at all
Not at all.

Life doesn't frighten me at all.

Maya Angelou

In mijn vorige tip ging ik in op het nut van leren om bij je lichaam te zijn als je geplaagd wordt door angstgevoelens. Ook verwees ik naar de noodzaak om de angst te kunnen laten zijn, zonder te vermijden, weg te rennen of ander neurotisch gedrag te ontwikkelen omdat op termijn de angst daardoor een steeds grotere impact op je leven krijgt.

Om de draagkracht te vergroten waardoor je beter bij je ervaring kunt blijven zonder je al te druk te maken - in mijn persoonlijke ervaring best een uitdaging bij angst - kun je jezelf bekwamen in compassie voor jezelf. Een mooie oefening daartoe is een moment nemen waarop je jezelf ontspant. Zittend op een stoel of liggend op een yogamatje. In mijn ervaring werkt liggen op bed niet zo goed omdat mijn lichaam dan het idee krijgt dat we gaan slapen. In slaap vallen mag wel, maar is niet het doel van deze compassieoefening. Pas je eigen manier van ontspanning toe die je bijvoorbeeld geleerd hebt op Yoga of Mindfulness trainingen.

Breng dan een hele fijne herinnering in gedachten, zo eentje waarbij je jezelf heel veilig, vertrouwd, gezien, geliefd en geborgen voelde. Een moment van onvoorwaardelijke steun of gedragen voelen door wat er gebeurde. Waar was je toen? Breng de herinnering aan dat moment zo goed mogelijk terug in je gedachten en let daarbij op hoe je jezelf voelt, welke lichamelijke sensaties daaraan verbonden zijn. Houd met de herinnering het gevoel levend maar breng je focus steeds meer en meer bij wat je fysiek en emotioneel ervaart. Doe dit zo lang als het prettig is en het ontspannend blijft. Wellicht is het fijn voor je als je deze mooie ervaring voor jezelf bevestigt door een hand op je hartstreek te leggen en te ervaren hoe dat voor je is. Elke ervaring is ok!

We sluiten dit soort oefeningen vaak af door de focus bij de ademhaling te brengen en de herinnering te laten vervagen. Dan nog eventjes liggen of zitten en gewaar worden van de ruimte om je heen.

Door dit soort oefeningen vaak te doen, ben je meer in staat om in geval van paniek, angst, nood deze ervaring in jezelf op te roepen. Niet om de angst gelijk de deur uit te sturen maar juist om jezelf zo veilig te weten dat je in staat bent om juist bij die angstige ervaring te zijn en niets te hoeven doen behalve jezelf de ruimte te geven om te zijn wie je hier en nu bent.

Het slechtste wat je kan doen, is jezelf aanleren om weg te rennen voor je angst, maar blijven (stilstaan) bij wat je ervaart is vaak zo moeilijk als elke vezel in je lijf en mind roept WEGWEZEN!

Als je te vaak meegaat in je angst wordt het steeds complexer om er mee om te gaan. In het begin denk je dat vermijden helpt maar na een tijdje zie je vaak dat de impact van het angstcomplex steeds groter wordt op je leven. Er is eigenlijk maar één goede manier om te leren omgaan met je angst en dat is stapje voor stapje de confrontatie aangaan.

Daarvoor heb je moed nodig om die stap te zetten, om tegen jezelf te zeggen 'ik ga mijn angst en neurose aan'. Daarnaast vertrouwen dat je het aankan. En dat vertrouwen dat je de ervaring kan dragen, krijg je doorgaans niet zomaar. Om de draagkracht te vergroten, zijn er veel oefeningen. Zelf zweer ik bij het zogenaamde 'gronden' waarbij je jouw aandacht leert houden bij de fysieke sensaties en de grond (of stoel) stevig onder je voelt. Angst wordt vaak groter door onze gedachten die helemaal los kunnen gaan. Ik weet niet of je wel eens geprobeerd hebt om je gedachten langere tijd te bedwingen: dat lukt niet! Dus de focus uit het brein leren brengen en kalmte leren ervaren door focus op een rustige diepe ademhaling, is een belangrijke stap.

4xA kan je helpen om wat rustiger te worden:
- Aarden, dwz contact maken met je lichaam. Bv wiebelen met je tenen
- Ademhalen, rustig in en uit ademen
- Aanraken, iemand of iets aanraken, contact maken met je omgeving, dat kan ook door (aan)kijken
- Aandachtig in het hier-en-nu, aandacht voor wat er nu is
Het kan fijn zijn en helpend als iemand je hierbij helpt als je paniek ervaart. Ook een therapeut kan je hierbij helpen. Welkom als je hier meer over wilt weten en wilt ervaren.

Als je je , verdrietig of angstig voelt, heb je misschien de neiging om dat gevoel niet te willen hebben. Misschien word je boos op jezelf, op iemand anders of op de wereld. Probeer eens iets anders: zeg in jezelf: ik merk dat ik verdrietig ben, of: ik merk dat ik bang ben. Bedenk dan wat je in die situatie voor iemand om wie je veel geeft zou doen ( je beste vriend(in), je kind , je huisdier, etc.) en doe dit dan voor jezelf.

Als je angsten hebt zoals vliegangst en rij-angst heb je vaak de angst om de controle te verliezen. Bij vliegangst ben je afhankelijk van de piloot, het vliegtuig en dergelijke. Bij rij-angst ben je afhankelijk van medeverkeersgebruikers en het controleren van jezelf, van je lichaam en je adequate reacties. En juist als je te bang wordt dreig je deze controle over jezelf te verliezen.
Wat vaak zit onder de angst om controle te verliezen is een jeugd waarin je je onveilig hebt gevoeld. Of een heftige situatie waarbij plotseling je gevoel van basisveiligheid werd 'weggeslagen'. Dit zou eventueel in het verkeer kunnen zijn gebeurd, maar dit hoeft zeker niet.
Wellicht heb je je in de loop van je leven prima gered en ben je de nare gebeurtenis(sen) (zo goed als) vergeten. En toen is op een dag of in een periode de vlieg- of rij-angst of ... -angst ontstaan.
Ga (in eerste instantie) niet meteen werken aan het oplossen van de angst om te rijden of te vliegen. Ga eerst op zoek naar de reden waarom het houden van controle voor jou zo belangrijk is. En ga dít 'aankijken' en verwerken.
EMDR of hypnotherapie kunnen jou hier heel goed bij helpen!

Als je in je lichaam zit, zit je niet in je hoofd en dat geeft rust.
Hoe kom je in je lichaam?
- sporten
- ademhalingsoefeningen
- Yoga
- mediteren
Als je volledig op je lichaam focust dan ben je in het hier en nu, dat geeft rust en ontspanning.

Angst gaat vaak over ingebeelde situaties of problemen die kunnen gebeuren in de toekomst. Een gevolg hiervan is, dat het je tegenhoudt te leven in het nu. Hierover in gesprek gaan kan helpen dit bewust te worden en om juist in het nu te leven.

We houden er niet van om ons angstig te voelen. Vaak als je een vervelend gevoel hebt ga je (onbewust) aan het werk om van dat gevoel af te komen. Probeer in plaats daarvan eens stil te gaan staan, in plaats van harder te rennen. Kijk naar je angst met nieuwsgierigheid: wat is er nu echt aan de hand, en waar probeer je van weg te komen? En is dat echt zo eng of zorgt vooral het wegrennen ervan voor onrust?

Angst heeft vaak een gevoel van noodzaak in zich: je wordt juist extra actief of je sluit je af zonder dat je controle hebt over je angst reacties.
Omdat angst een sterk instinctief, lijfelijk element heeft, kan je lichaam helpen om angst te verminderen, bijvoorbeeld door langzaam en diep in je buik te ademen. Is de angst te groot om bij stil te zitten, probeer dan rustig en diep te ademen tijdens een stevige wandeling.

Een interessante angst is de angst voor eigen kracht en macht. Dat lijkt op het eerste gezicht paradoxaal. Want voel je je juist niet angstig door je machteloosheid tov mensen en situaties?
Maar stel je eens de situatie voor die je beangstigt. Wat zou je zeggen en doen vanuit je kracht? Wat verandert er in deze situatie als jij krachtig zou zijn, bijvoorbeeld door je uit te spreken of je kwetsbaarheid te delen?
Je kracht laten zien kan angst oproepen, bijvoorbeeld voor afwijzing. Toch helpt het om krachtig-zijn te oefenen. Je leert dan ondanks je angst te vertrouwen op die eigen kracht.

Als er sprake is van (acute) hypochondrie, ga dan eens na sinds wanneer dat exact is ontstaan. Vaak is het een gevolg van iets anders (traumatisch) en heeft het dus geen zin om daarmee te gaan werken omdat de oorzaak ergens anders ligt.

Angst doet het het best als het in het verborgene blijft, oftewel binnenin je blijft. Wanneer je de angst voor je zelf houdt, bestaat de kans dat het zichzelf versterkt. Daarom is het goed om in gesprek te gaan over je angst. Het hardop benoemen waar je bang voor bent bij iemand die je angst kan horen en er niet bevestigend op in gaat is een goede eerste stap.

Als je in je hoofd schiet is de neiging vaak groot om harder te gaan werken om van die gedachtes en angsten af te komen. Als je stil gaat staan en durft te kijken naar dat waar je zo graag van weg wilt komen, geef je jezelf de kans op een eerlijke manier naar je gevoel te kijken. Niet het gevoel zelf, maar de neiging om er vanaf te komen levert vaak het meeste gedoe op.

Hoe fijn kan het zijn als je je gesprekken al wandelend kunt doen. Lang het strand, eventueel hond mee, ruimte en wind om je heen. Langs brekende golven, zicht over het water, stilstaan en gewoon kijken, voelen, tijd nemen. Goed om adem te halen, je verhaal te doen. Eén of twee sessies, bijna iedereen heeft er baat bij, wil dit graag meemaken en ervaren. In Zeeland zijn er prachtige stranden om op deze manier samen te werken aan het zoeken naar een oplossing of het verminderen van uw probleem.

Veel van onze keuzes baseren we op angst: uit angst om de ander te verliezen zet je delen van jezelf overboord die misschien wel heel belangrijk voor je zijn. Stel jezelf bij belangrijke keuzes de vraag: wat zou liefde nu doen? Kies ik uit angst, of uit liefde voor mezelf en de ander?

Bedenk eens voor jezelf wat je allemaal zou doen als het probleem waarmee je worstelt (deze pijn, angst, sombere gedachten, etc.) er niet zou zijn. Zie het als een brainstorm: laat je fantasie de vrije loop.

Schrijf dan alleen dingen op die je echt van binnenuit wilt en geen dingen waarvan je vindt dat je ze hoort te doen. Maak hiervan een lijstje.
Kies één van die acties en schrijf op een memoblaadje wat je daarvan nu al kunt en wilt gaan doen en doe dat dan ook. Het mag een heel klein stapje zijn.
Merk op dat het probleem er nog steeds is en dat je tegelijkertijd ook in beweging bent gekomen.
Herhaal dit minimaal wekelijks, met dezelfde stap of weer een andere stap, als het maar steeds iets is wat je zinvol vindt.

En natuurlijk mag je angst, pijn of wat dan ook je aandacht krijgen, vraag hier zeker hulp bij, maar het helpt echt als je daarnaast ook aandacht geeft aan wat jouw leven beter, leuker en zinvol maakt

Hard werken, doorzetten, de controle hebben over alle aspecten van het leven. Het goed doen, zoals jij dat als geen ander kunt. Zo maak jij wat van je leven, en maak je ook dat het op het werk en in het leven van je naasten op rolletjes verloopt. Tot je merkt dat er barstjes beginnen te komen in het pantser dat jou overeind houdt. Het gaat niet meer. De accu is leeg. Paniek.
Wat een bevrijding als het duidelijk kan worden wat de angst ten diepste behelst. En hoe jij daarmee omgegaan bent. En hoe het nu anders kan. Ik help je graag bij dit bewustwordingsproces.

Vandaag in een nascholing heb ik een nuttige tip gekregen:
Als iemand angstig is, wees dan directief, dus zeg rustig maar duidelijk wat de ander moet doen. Bijvoorbeeld: Kijk me aan, en adem in... en uit... let op je ademhaling... in... en uit... Heel goed, ga zo door... in... en uit...
Werkt wellicht ook als je dit duidelijk tegen jezelf zegt als je dit nodig hebt. ;o)

Als je sociaal angstig bent, dan heb je mogelijk dankzij de corona-maatregelen een relatief rustige tijd gehad. Nu alles weer normaler wordt, breekt er een uitdagende tijd voor je aan. Dat betekent dat je angstklachten weer kunnen toenemen. Ik raad je aan: kom uit je schulp, probeer stap voor stap je sociale contacten weer op te bouwen. En als het niet lukt: zoek dan een geschikte therapeut die je over je drempels kan helpen!

EMDR kan tot mooie resultaten leiden. Met een goede, grondige voorbereiding voor en tijdens de sessies. Het lijkt vaak zo gemakkelijk het beeld op te roepen wat u hindert. Maar, het verwoorden van die specifieke beelden blijkt vaak best lastig. Het is niet voor iedereen even gemakkelijk bij de betreffende beelden te komen. Tot het moment daar is, dat EMDR als middel tijdens de therapie kan worden ingezet, wordt met u gewerkt naar dát moment, dát beeld waar uw pijn zit.

1 Benoem je angst
Er is maar weinig zo beangstigend als het onbekende. Wat je niet kent, kun je namelijk niet vermijden of onder controle houden. De eerste stap is dan ook je angst te identificeren en te benoemen. Bijvoorbeeld: ik wil af van mijn angst om te falen. Of: ik wil af van mijn angst om verlaten te worden.

2 Verbrand je angst
Heb je een angstige gedachte? Roep deze dan heel bewust op en gooi de angst in een vuur. Je mag daarvoor natuurlijk de vuurkorf of de open haard aansteken, maar een denkbeeldig vuurtje werkt net zo goed. Beeld je in dat het vuur de angst verzwelgt, en dat daarmee de angst uit je bewustzijn gewist wordt.

3 Verklein je angst
Vraag jezelf af waarom de angst bij je op komt, en laat het dan gaan terwijl je tegen jezelf zegt dat angst een kans is, die je kan helpen om de beste versie van jezelf te worden. Op die manier maak je de angst kleiner en minder krachtig.

4 Maak kleine stappen
Onredelijke angsten houden je tegen om te doen wat je het allerliefste doet en je dromen waar te maken. Maar als je kleine stappen neemt om je angsten het hoofd te bieden, kan dat op den duur zorgen voor grote veranderingen. Je hoeft niet altijd in het diepe te springen. Wat voor kleine stappen kun je nemen om je angst minder invloed te geven? Begin daar dan mee. Je zult zien dat je angst dan vanzelf minder wordt.

5 Bedenk een anti-angst affirmatie
Als je je angst in gedachten steeds herhaalt, wordt deze steeds sterker. Maar andersom werkt dat gelukkig ook. Bedenk dus een positieve affirmatie om tegenover de angst te zetten. Houd jezelf dus niet steeds voor: ik moet een presentatie geven maar iedereen kan aan me zien hoe zenuwachtig ik ben, en ik vergeet vast wat ik allemaal wil zeggen. Maar denk ik plaats daarvan: ik ben goed voorbereid en ik heb een belangrijke boodschap die iedereen zou moeten horen.

6 Zet je lichaamshouding in
Als je rechtop staat, met een rechte rug, je schouders ontspannen en je borst iets vooruit, straal je openheid en vertrouwen uit. Belangrijker nog is dat zo’n power pose kan zorgen voor de aanmaak van meer testosteron, wat helpt om je krachtiger te voelen. Ook fijn: je kunt de houding overal en altijd doen als je wat extra moed en zelfvertrouwen kunt gebruiken.

7 Maak angst geen optie
Maak er voor jezelf een mantra van: angst is geen optie. Oefen hier dagelijks mee, ook op de momenten dat je geen angsten ervaart.

wat nou als je weer wakker ligt midden in de nacht en jij gewoon je bed uit gaat om de keukenkastjes uit te boenen?
Dan doe je iets nuttigs met je tijd. Je wordt er moe van en als je dan weer je bed induikt slaapt je misschien.
Bij mij helpt het! Misschien bij jou ook?

Als u een sessie EMDR wil meemaken, zal u merken dat de sessie volgens een strak gestructureerde manier wordt aangeboden. Alle stappen zijn gepland en worden uitgevoerd, waarbij u aan het woord bent. De therapeut is er voor u, stelt korte, concrete vragen. Sommige vragen worden verschillende keren herhaald. Juist door het strakke format gaat u de diepte in.

Ja zeker! Niet alleen onderzoeken en praten, vooral ook doen! Actie ondernemen. Een cliënt vroeg in het kennismakingsgesprek, enigszins beklemd: ‘..en wat moet ik dan gaan doen?’ Daar was geen antwoord op te geven, behalve: dat bepaalt u. ‘Maar’, zei de cliënt, ‘ik ga mezelf toch geen huiswerk geven?’ Nou ja, huiswerk, een kleine opdracht die u uzelf geeft voor de eerst komende twee weken, om uw grens iets op te rekken. Een kleine stap die u uitspreekt om verder te komen en gaat uitvoeren. Niets schokkends, geen moeten, maar een stapje verder richting vermindering van uw probleem. Relaxed dus, met als doel een kleine verandering, die misschien net iets buiten uw gewone doen valt.

negatieve emoties kunnen je leven flink overschaduwen. Toch hebben ze ook hun goede kanten.

Angst
Waar het goed voor is: Angst – als hij tenminste niet allesoverheersend is – maakt ons oplettender. We gaan er scherper van zien, horen en ruiken. Bang zijn maakt ons energieker en gedisciplineerder, waardoor we beter problemen kunnen oplossen.

Mensen die tijdens een onderzoek een videospel speelden waarin ze vijanden moesten omzeilen, presteerden een stuk beter wanneer ze in een angstige stemming waren gebracht door enge muziek op de achtergrond.

Niet alleen acute angst, ook angsten en zorgen over toekomstige zaken kunnen nuttig zijn. In een team tonen angsthazen bijvoorbeeld een scherper oog voor gevaren die op de loer liggen. En dat kan de hele groep behoeden voor grote misstappen.

Waar het gevaarlijk wordt: ‘Zodra irrationele angst je leven gaat beheersen, is hij een slechte raadgever,’ waarschuwt de Amsterdamse hoogleraar angststoornissen Ad de Jongh.

‘Onderzoek laat zien wat het paradoxale van angst is: hoe meer je ertegen vecht, hoe meer negatieve gedachten er naar boven komen. Dat heet het rebound-effect. Laat je je angsten wel toe, dan worden ze vanzelf minder krachtig.’

Ermee omgaan: Belangrijk zijn de woorden die we aan onze angst geven, zeggen de Amerikaanse gelukspsychologen Kashdan en Biswas-Diener. Moet je voor publiek spreken, omschrijf het dan niet als ‘ik ben bang’ maar als ‘ik voel gezonde spanning’. Uit onderzoek blijkt dat mensen die dat laatste doen, zich juist extra gemotiveerd voelen en beter presteren.

Dat herbenoemen activeert onze opportunity mindset, onze gerichtheid op kansen: door wat meer van een afstand naar je angst te kijken, ontstaat een ruimer perspectief, ontwaar je kansen die er óók liggen. Zo herwin je een gevoel van controle.

Als je bang bent of pijn hebt dan is het heel begrijpelijk dat je er vanaf wilt.
Dat kun je doen door te proberen er niet aan te denken, het zo snel mogelijk op te lossen met pillen, pleisters, verdovende middelen als alcohol, drugs of veel eten. Soms helpt dat. Prima, natuurlijk. In veel gevallen komt de pijn toch weer terug. De vraag is dan ook wel of je er op de langere termijn gelukkig van wordt door voor oplossingen te kiezen die de pijn voor even verlichten, maar op lange termijn een fijn en zinvol leven juist in de weg staan.

Stel jezelf eens de volgende vraag: is deze pijn/angst eenvoudig en blijvend op te lossen?
Zo ja, doen!

Is dat niet het geval, vraag je dan af of jouw korte termijn oplossing ook op langere tijd helpend is of juist niet. Even gaan wandelen of praten met een goede vriend die jou begrijpt kan bijvoorbeeld helpend zijn, terwijl jezelf veel te vol eten of een fles sterke drank leegdrinken je op lange termijn juist een heel naar gevoel geeft.

Als je gevangen raakt in korte termijn oplossingen die je uiteindelijk ongelukkig maken is het misschien een goed idee om professionele hulp te zoeken. Je hoeft het niet alleen te doen! Denk ook vooral niet dat jouw probleem niet erg genoeg is om ermee naar een therapeut te gaan. Als je het gevoel hebt dat je vastloopt in het leven is het altijd een goede reden om daar hulp bij te vragen!

Voor veel mensen een probleem, want we hebben vaak haast en wensen snel resultaat te zien, merken, voelen, ervaren. Toch, het volgen van een therapie kost tijd. Geef eraan toe dat het proces tijd kost, vecht er niet tegen. Het kan dat EMDR snel resultaat biedt, toch, EMDR is een onderdeel van een traject waarin zaken tijd nodig hebben. Dus ja, een verlichting gaat plaatvinden door het tijd te geven.

We willen bij angsten onze problemen zo snel mogelijk oplossen (bv vechten, vluchten, bevriezen). Dan zijn we niet in het hier en nu en in ons lichaam. Ons lichaam wil alleen maar dat wat we compassievol al wat speelt omarmen. Probeer ieder uur eens bewust te worden wat speelt er nu momenteel in mijn lijf, mijn gedachten, mijn emoties en hier compassievol naar te kijken.

Behandel je droom als een ingang om meer over jezelf te weten te komen. Laat de droombeelden tot je spreken, ook dat vreselijke monster dat achter je aanzit. Als je de droom wilt onthouden kun je de droom het beste een keer helemaal in gedachten herhalen. Nadat je ervaren hebt hoeveel een droom ten positieve voor je kan betekenen, hoe eng de droom ook is, wordt het dragelijker om terug te gaan naar de beelden om ze te willen onthouden. Schrijf (of zo snel mogelijk) de droom daarbij uit, of noteer een paar steekwoorden. Dat helpt om later, als je ervoor gaat zitten, de droom te kunnen verkennen en te laten spreken.
Ik begeleid je daar graag bij.

Als je niet goed bij je angstige gevoelens kunt zijn kun je proberen iets wat jij mooi vindt te omschrijven. Bijvoorbeeld: je kijkt naar buiten en gaat uitgebreid een boom omschrijven, hoe die eruit ziet, hoe de wind er door blaast, wat jij zo mooi vindt e.d. Zo ga je meer naar je zintuigen en uit je angst. Is er in jouw lichaam ook een plek die zo voelt? Zo rustig als die boom. Vanuit deze rust kun je proberen jouw angst omarmen. Door liefdevol bij jouw angst te zijn en er begrip voor te tonen (empathisch bij zijn) wordt de angst kleiner en krijg jij meer de regie i.p.v. dat de angst regie over jou heeft.

Onder de angst zit een gebrek aan vertrouwen. In de therapie help ik je om te ontdekken waar jij je vertrouwen bent kwijtgeraakt en hoe je om kunt gaan met jezelf als jij je angstig voelt. Zo kun je met meer vrijheid nieuwe situaties aangaan en je vertrouwen heroveren.

Al gauw denken we dat we iets helemaal zijn. Bijvoorbeeld ik ben een angstig mens, of ik ben een heel kritische mens.
Deze gedachte klopt niet. We zijn niet helemaal angstig, het is een deel in ons dat angstig is. Immers op een ander moment kan je vol vertrouwen zijn. Het kan naast elkaar bestaan.
We hebben angst en we kunnen kritische zijn, we zijn het niet. Het zijn delen die zich al vroeg in ons leven hebben ontwikkeld. Meestal met een heel positieve intentie voor ons.
Als je kan zien dat je uit delen bestaat, kan je meer begrip voor jezelf ontwikkelen en kan je meer rust gaan ervaren.

Wil je je angst uiteindelijk verminderen, begin dan met het in kaart brengen van je angst. Waar wanneer wat en hoe. Zo spoor je je triggers op. Zo leer je je eigen angst beter kennen. Dat is de eerste stap naar verandering. Vind je dat moeilijk, aarzel dan niet hulp in te schakelen.

Als je last hebt van heftige gevoelens, zoals angst of pijn, is het eerste wat je wilt er zo snel mogelijk vanaf komen. Dat is heel begrijpelijk en lijkt heel logisch. Maar soms is angst of pijn niet zo gemakkelijk op te lossen. Je zoekt misschien steeds weer naar nieuwe informatie en tips en doet er alles aan om van dat nare gevoel af te komen. Soms lukt dat, maar vaak is dat van korte duur.

Op een dag merk je misschien dat je leven beheerst wordt door het onder controle proberen te krijgen van de angst of pijn. Je werkt er zo hard aan om je beter te voelen, maar je raakt steeds meer verstrikt in het gevecht met je gedachten en gevoelens. Je wereld wordt steeds kleiner en beperkter.

Mijn tip is om er hulp bij te vragen van een professional. Door samen stil te staan bij jouw situatie krijg je er meer zicht op. Daardoor lukt het je beter om manieren te vinden die jouw leven weer wat lichter te maken.
Door op te lossen wat oplosbaar is en te leren omgaan met wat niet direct oplosbaar is, krijg je meer energie om weer echt te gaan leven.

Adem diep in adem lang uit, stop met oplossingen zoeken in het hier en nu, voel naar je voeten zonder oordeel. kijk waar je dankbaar voor bent en wat je nodig hebt. adem rustig bewust in het hier en nu door.

Angst is vaak een signaal dat er iets in jou bang is voor pijn. Dit kan van alles zijn maar meestal komt dit uit je (vroege) jeugd. Vaak heb je daar iets meegemaakt wat je heel veel pijn en verdriet heeft gedaan. Dit kan zelfs als baby zijn geweest waar je nog geen woorden had maar het wel hebt gevoeld. Alles in je systeem wil je behoeden voor "dezelfde" pijn. Helaas echter weet je lichaam niet dat je nu volwassen bent en een eigen keuze hebt wat je niet had toen je een baby, peuter of kleuter was. Angst is nu een beschermingsmechanisme geworden om je te behoeden voor pijn en verdriet. Nu je volwassen bent is het goed om te kijken wat de werkelijke reden is voor je angst zodat je het bij de wortel aan kunt pakken en er anders mee om kan leren gaan.

Graag begeleid ik je in dit proces!

Ga samen met iemand anders de uitdaging aan om 1.30 minuut door een rietje te ademen. Je mag daarbij niet door je neus ademen. Als je het benauwt krijgt, mag je uiteraard stoppen.
Fysiologisch gezien is het geen probleem om 1.30 minuten door een rietje te ademen. Het zijn de gedachten zoals bijvoorbeeld 'ik stik' die maken dat we angst/paniek ontwikellen. Onze gedachten kunnen ons blijkbaar gijzelen

Door deze oefening te doen kan je in heel korte tijd diepe ontspanning bereiken. Het brengt je van je hoofd in je lichaam. En als je in je lichaam zit, zit je niet meer in je hoofd. dat voelt een stuk beter.
Het is een eenvoudig en overal toe te passen.

1. Haal diep adem en houd je adem 4-6 tellen in.
2. Adem uit, tot je geen adem meer hebt (en zelfs je buikspieren moet gebruiken om de laatste adem uit te ademen
3 Houd je adem weer 4-6 tellen in.
4. Haal dan weer diep adem en herhaal bovenstaande stappen 4 x.

Voel tegelijkertijd wat deze manier van ademhalen in jouw lichaam doet.
Als je het 4 keer hebt herhaalt, voel dan weer hoe je je voelt in vergelijking met hoe je je er voor voelde.
Ik wens je veel ontspanning.

Als Hsp'er ( hoog sensitief persoo) kan het zijn dat je in deze tijd van corona veel meer last hebt van prikkels.
Zorg goed voor jezelf en neem de tijd om te ontspannen en te ontladen?

Hoe? Hier zijn 3 eenvoudige tips.
- zorg dat je goed in je lichaam zit. Dit kan je doen door te mediteren of door ademhalingsoefeningen
- neem elke dag de tijd voor jezelf, ga bijvoorbeeld door een kwartier of half uur buiten wandelen. Als als het kan in een rustige omgeving.
- zet muziek op waar je rustig van wordt en ga een kwartier op een plek zitten waar niemand is.


Als HSP er is het nodig dat je goed voor ontspanning zorgt, alleen zo kan je ontladen en verdwijnt de vermoeidheid van de prikkels.

In sommige gevallen weet je bewust wat je probleem is en weet je ook bewust de oplossing. Dan kan je zelf snel zorgen voor het laten verdwijnen van je probleem. Dus als jij op je werk een conflict hebt met je leidinggevende over te vaak te laat komen en je bent bang om ontslagen te worden, dan weet jij dat als je gewoon op tijd gaat komen het probleem opgelost is. Je kan nog je excuses aanbieden en daarmee heb jij jouw probleem opgelost.
Maar het kan ook zijn dat je bewust weet dat je een probleem hebt maar dat je bewust geen enkel idee hebt van de oplossing. Dit komt dan omdat de oplossing op onbewust niveau moet plaatsvinden. Je hebt bijvoorbeeld angst om in een vergadering je mening te geven en je krijgt altijd een rooie kop. Je weet bewust dat dit eigenlijk niet nodig is en iedereen zegt dit ook tegen je en ze zeggen zelfs dat ze graag jouw mening horen. Toch blijf je die angst houden en wat ej ook doet die angst gaat niet weg.
Dan is het zaak om eens te kijken waar dit probleem ontstaan kan zijn en /of wat je onbewuste probeert te doen voor jou. Hypnotherapie is gericht om onbewuste processen te identificeren en te veranderen waardoor angsten kunnen verdwijnen.

In onze maatschappij zijn zoveel prikkels dat het voor veel mensen moeilijk is om in contact te blijven met hun eigen kern. Vaak hebben we dat ook niet zo geleerd. Je leert het in elk geval niet op school. Des te sterker we geleid worden door onze eigen kracht, des te minder zullen we ons laten leiden door angsten.
Naast onze eigen angsten, zijn er ook overgenomen angsten. Angsten die onderdeel zijn geworden van een familiesysteem of organisatiesysteem en via dit systeem op anderen familieleden of werknemers overslaan. Voelen wat van jou is en wat niet, kan je in therapie leren. Systemisch werken is daarvoor een prachtig instrument.

1. Zorg voor voldoende slaap en rustmomentjes
2. Zorg voor een structuur in je dagelijks leven. Structuur brengt rust.
3. Eet gezond voedsel dat je krachtig maakt.
4. Wandel elke dag minimaal 30 minuten buiten.
5. Gun jezelf therapeutische begeleiding. Een aantal sessies kunnen je ervaringen de rest van je leven veranderen.

Stilte is het beste medicijn om te reflecteren. Als je niet gewend bent om stil te zijn moet je eerst door een stadium van onrust heen om bij de stilte te komen. Dit kan een uitdaging zijn.
Oefen de stilte in kleine stapjes. Als je het spannend vindt, begin dan met 5 minuten op de bank zitten. Richt je aandacht op je ademhaling. Adem een aantal keer rustig door op je eigen tempo (je hoeft er niets voor te doen, alleen ademen). Doe dit een aantal keer per dag en maak de periodes steeds iets langer.
Als je dit een tijdje doet, zal na verloop van tijd het denken afnemen en word je stiller van binnen. Gedachten nemen af en er ontstaat meer rust en ruimte.

Een trigger is een prikkel die aanzet tot een reactie. De reactie kan zich uiten in emotie, denkpatronen, lichaamsgevoel en gedrag. Triggers zorgen meestal voor een onbewuste reactie. Ze ontstaan meestal iets wat lijkt op wat je vroeger hebt meegemaakt en wat een negatief effect op je heeft gehad.
Voorbeelden van triggers
- Geur
- Kleur
- Aanraking
- Blik of houding van een persoon
- Geluid
- Smaak
- Iets wat je ziet wat je doet denken aan vroeger
- Zelfde soort gebeurtenis als aanvankelijke gebeurtenis
- Iemand die iets zegt waardoor je een afwijzing voelt
- ….
Herken je de trigger en kan je zien dat wat je nu meemaakt niets te maken heeft met dat van vroeger dan ontstaat bewustzijn. Met dit bewust zijn kan je andere keuze maken met een ander resultaat.

Verzamel de juiste professionals om je heen en luister vooral wat je lichaam jou te vertellen heeft. Ben je snel moe, neem rustpauzes. Gaat het allemaal te langzaam, wat zou je wensen in deze. En vooral belangrijk bij wie kan je je verhaal delen. Gedeelde smart is halve smart.
Zodat deze ervaringen een plekje kunnen krijgen en zo kunnen helen. Kom je er niet alleen uit, kijk wie het beste bij jou past om je hierbij hulp te geven en tools aan te bieden.

Heb je klachten gerelateerd aan het coronavirus waarschuw vooral de huisarts als je dit niet vertrouwd bij jezelf of andere huisgenoten. Hoe langer je wacht des te meer krijg je malende gedachten en wordt je angst eventueel waarheid of krijg je juist een paniekaanval terwijl dit helemaal niet nodig is. En je kan anderen in je omgeving besmetten mocht het wel zo zijn.
Zorg dat je de juiste mensen om je heen hebt, die je kunnen helpen en eventueel verzorgen en de juiste instanties kunnen waarschuwen. Luister naar je lichaam. Wat is goed voor jou?

Door goed voor jezelf te zorgen, waarmee ik doel op voldoende slaap, gezond eten, matig of geen alcohol en/of cafeine, en tevens regelmatig sporten. Dit zorgt in algemene zin voor een beter welbevinden, waardoor je veelal beter met je angstgevoelens om kunt gaan.

Angst voor de toekomst, angst voor controleverlies, angst voor afwijzing, angst voor... Wat is jouw verhaal met angst en hoe belemmert het jou?
Angst kan verlammend werken, zodat je niet meer durft te leven.
Er is angst die niet weg zal gaan of weer terugkomt. Kijk naar de angst, benoem de angst, vertel anderen over je angst. En durf te leven, met je angst!
Een therapeut kan je helpen om de angst een plek te geven in je leven.

Schaamte is de angel in de angsten. Als je die eruit haalt ben je al een eind. Jij en de spiegel.

Bij angst is er vaak de dreiging van een verlies. Soms kan een gedachte aan een vroeger geleden verlies de oorspronkelijke angst weer boven brengen. Meestal betekent dit dat je het verlies nog niet volledig aanvaard hebt en dat je angst daardoor niet kan worden opgelost. Bij aanvaarding kan het verlies volledig tot je doordringen waardoor het beter naar boven kan komen . Hier komt vaak ook woede bij. Deze krijgt dan de kans gehoord en verwerkt te worden. Dus: het verlies en de kwetsing aanvaarden en de boosheid tot uitdrukking brengen.

Angst kan verlammend werken. Als je dingen uit de weg gaat vanwege je angst, kan dat eerst opluchten, maar op lange termijn kan het je erg eenzaam maken en steeds meer stress geven. In beweging komen is dan een belangrijke eerste stap, maar juist die eerste stap kan zo moeilijk zijn.
Wat kan helpen is om jezelf een laagdrempelig en concreet doel te geven: bijvoorbeeld :ik ga vandaag te voet naar de bibliotheek. Weet ook waarom je iets wilt doen, in dit geval bijvoorbeeld omdat je aan je conditie wilt werken of omdat je dan even lekker buiten bent geweest, of omdat je dan op een gemakkelijke manier even andere mensen tegenkomt, als is het maar onderweg op straat.
Als je dan weer thuis bent, sta er even bewust bij stil dat je goed bezig bent geweest, ook als je er niet echt van kon genieten. Je bent in elk geval in beweging gekomen voor iets wat voor jou belangrijk is (zoals het huis uit komen, werken aan je conditie).

Waarom doe je wat je (altijd) doet? Wil jij hier achter komen en niet telkens hetzelfde blijven doen? Lees dan verder en kom tot inzichten, zodat je ermee aan de slag kan gaan.

Vaak ben je je niet bewust waarom je de dingen doet, zoals je ze doet. Dit kan leiden tot frustraties wanneer je dingen wil veranderen in je leven.
Door hierachter te komen heb je een keuze en gaat het niet meer automatisch, zodat jij de controle hebt over je leven en hoe je het wil leiden.

Wist je dat 80% van je emoties uit het verleden komen en maar 20% van je emoties uit het heden?

Wat gebeurt er met jou wanneer je in een situatie komt waarin je je niet prettig voelt? Ga je deze gevoelens aan of probeer je ze te verdoven?
Dit kan vele vormen aannemen. In extreme gevallen verslavingen, maar ook bv (over) eten of shoppen.

Sta de volgende keer eens stil wat je voelt, waar je last van hebt. Is het verdriet, angst of wat anders.
En wat doe je om dit gevoel te onderdrukken? Ga je het uit de weg of ga je je beschermen? Probeer je het te stillen door bv toe te geven aan ongezonde voeding of steek je liever een sigaret op?

Meestal ontstaan deze patronen in je kinderjaren. Bijvoorbeeld wanneer je verdrietig was werd je getroost met eten. Of waren er situaties waarin je je wilde beschermen, maar dit niet kon? Hoe heb jij leren omgaan met emoties?
Kun je je herinneren wanneer je dit gevoel voor het eerst hebt gehad?

Door stil te staan wat je patronen zijn kun je deze doorbreken. Je bent niet meer dat degene die zich moet beschermen of troosten met eten. Je bent inmiddels een volwassene die deze emoties aan kan!

Je kunt nu zelf bewuste keuzes maken en weet waarom je altijd doet, zoals je deed.

Waar in jouw lichaam voel je de angst? Hoe ziet dit eruit? Kun je erbij blijven? Heel eventjes maar. Is er een plek waar het relatief rustig is in je lichaam? Kun je daar bij blijven?

Kunnen we samen een beetje heen en weer bewegen tussen de plek waar het rustig is en de plek waar het angstig voelt? En steeds als het te spannend wordt kunnen we terug naar de relatieve rust.

Zo vergroot je langzaam je capaciteit om te voelen wat je voelt. Als gevoelens de ruimte krijgen worden ze vaak ook wel weer minder intens.

Het vraagt oefening en het is zeker met angst prettig om dit niet alleen te doen. Maar met iemand die er voor jou is en vol vertrouwen je door dit proces helpt.