Heftige levensgebeurtenissen verwerken
Volgens onderzoek kunnen we traumatiseringen zien als extreem stressvolle situaties waarin sprake is van een overdaad aan prikkels en een sterke lichamelijke stressreactie. Als gevolg van de ‘vecht- of vluchtreactie’ ervaren we een sterke prikkeling van het sympathische zenuwstelsel en activering van het noradrenerge systeem. Helaas bevordert een hoog adrenalineniveau de inprenting van
trauma gerelateerde geheugensporen, die uiteindelijk hernieuwde stressreacties kunnen veroorzaken. Als reactie op de stressreactie vindt er een vertraagde afgifte van cortisol plaats (via de hypothalamus-hypofyse-bijnierschors-as). Het vrijkomen van cortisol gaat gepaard met twee processen: met de fragmentatie van herinneringen (opslag van beeldfragmenten), terwijl tegelijkertijd de verwerking van de ervaring tot de vorm van herinneringen wordt geremd. Daardoor is normale informatieverwerking niet mogelijk in een traumatische situatie.
Er is sprake van een overdaad aan informatie en als gevolg daarvan een onderbreking van de normale verwerkingsstroom. Bovendien kunnen
angst, fysieke pijn en gevoelens van machteloosheid en hulpeloosheid ervoor zorgen dat we ons proberen af te schermen door delen van de ervaring te blokkeren en weg te drukken naar het domein van het onbewuste.
De gebeurtenis integreren
Verwerken van
trauma wordt enerzijds bemoeilijkt door een post-traumatische remming van het taalcentrum. Als dat gebied van geremd is, kunnen we onze gedachten en gevoelens over wat we hebben ervaren niet of onvoldoende onder woorden brengen. Ergens lijkt de taal te falen. Simpel gezegd: lichaam en taal lijken verschillende paden te volgen.
Bij veel getraumatiseerde mensen voelt het lichaam veel meer dan we met taal kunnen uitdrukken. Het is dus niet vanzelfsprekend om de traumatische ervaringen onder woorden te kunnen brengen, behalve misschien in een soort ‘officiële versie’ die echter niet in de buurt komt van de beschrijving van de omvang van wat er is meegemaakt.
Terwijl het ene hersengebied geremd is, is er vaak sprake van verhoogde activiteit in een ander hersengebied, het gebied dat verantwoordelijk is voor het registreren van binnenkomende beelden. Een gebied dat geassocieerd wordt met beelden, nachtmerries en flashbacks.
Lichaamssensaties, innerlijke beelden en taal worden op verschillende manieren verwerkt en opgeslagen. Hun samenwerking kan aanzienlijk verstoord worden door traumatische ervaringen.
Praten over wat er gebeurd is helpt. Het is belangrijk om woorden te vinden voor wat je hebt meegemaakt en om een verhaal te ontwikkelen dat uiteindelijk in de eigen biografie kan worden ingevoegd.
De tweede reden voor de moeilijkheid om trauma in het eigen levensverhaal te integreren is omdat het botst met zelfbeeld en identiteit. Als herinneringen aan traumatische gebeurtenissen bijvoorbeeld niet bewust toegankelijk zijn, ontwikkelt het zelfbeeld zich met uitsluiting van traumatische levensgebeurtenissen. "Hoe moet ik de persoon zijn die ik dacht te zijn als deze verschrikkelijke
trauma’s deel van mij uitmaken?
Confrontatie met traumatisch geheugenmateriaal
Confrontatie met traumatisch geheugenmateriaal leidt tot vermindering van trauma-gerelateerde klachten. Met name
angst en vermijding.
Het angstmodel is het meest wijdverspreide en best bestudeerde model van trauma gerelateerde stoornissen. Angst wordt geactiveerd door triggers. Vermijding beschermt hier tegen; "Als ik consequent alles vermijd dat of op een andere manier iets met het trauma te maken heeft, dan ontsnap ik aan de
angst en hoef ik het niet te ervaren.
Angst en vermijding generaliseren in de loop van de tijd, wat betekent dat het aantal potentiële triggers toeneemt, waardoor ook het vermijdingsgedrag toeneemt. Als een olievlek spreidt het zich verder uit. Secundaire symptomen zoals sociale terugtrekking, obsessief-compulsieve stoornis, middelenmisbruik en problemen met het gevoel van eigenwaarde zijn het gevolg.
De confrontatie met het traumatische herinneringsmateriaal heeft een enorme impact op deze vicieuze cirkel van angst. Ze onderbreekt haar. De angst wordt niet meer in dezelfde mate getriggerd. Het verdwijnt en kan worden overwonnen. Naarmate de angst afneemt, kan vermijdingsgedrag in dezelfde mate worden beheerst. De vicieuze cirkel van angst kan een positieve cyclus worden, waarbij ook andere symptomen kunnen worden overwonnen. Zo is er bijvoorbeeld minder verdoving, minder afstand en minder controle nodig. Het past ook in de behandeling van
fobieën.
Hypnotherapie voor de verwerking van traumatisch geheugenmateriaal
Het controle aspect tijdens de hypnotherapie is vaak zeer verrassend voor veel cliënten. De ervaring van controle in verband met confrontaties vermindert
angsten en vermijdingsgedrag, genereert corrigerende ervaringen, maakt zelfeffectiviteit mogelijk en bevordert het zelfvertrouwen.
Recente bevindingen uit geheugenonderzoek, die de concepten van traumatherapie sterk hebben beïnvloed, suggereren dat het proces van consolidatie van trauma gerelateerde herinneringen kan worden onderbroken door middel van
hypnotherapie en dat de herinneringen kunnen worden gewijzigd door nieuwe neurale verbindingen. Een dergelijke verbinding van disfunctioneel geconditioneerde geheugenfragmenten met nieuwe functionele informatie en context kan ontstaan door een corrigerende ervaring, zoals het besef dat je onschuldig was of geen kans had, dat je intuïtief volkomen juist handelde; uit de situatie kunt worden gehaald of troost en steun kunt krijgen, of om het lichaam de gelegenheid te geven een ontbrekende defensieve reactie, zoals bevriezing/immobiliteit, gecontroleerd uit te voeren.
De therapie is altijd gericht op het voltooien of inhalen van een volledige reactie naar een staat van veiligheid en integriteit.
Verloop van de therapie
Hypnotherapie kan hierbij helpen op de volgende manieren:
• Stabiliseren: Door middel van hypnotische technieken kun je
stress reguleren, innerlijke rust vinden en zelfvertrouwen ontwikkelen
• Toegang tot het onbewuste: Er wordt gebruik gemaakt van trance om toegang te krijgen tot het onbewuste, waar het onafgemaakte en niet-geintegreerde traumaherinneringsmateriaal is opgeslagen.
• Herprogrammering van overtuigingen: Door middel van suggesties en visualisaties kan
hypnotherapie je helpen bij het herprogrammeren van negatieve overtuigingen die zijn ontstaan door de heftige levensgebeurtenis.
• Emotionele verwerking:
Hypnotherapie helpt bij het verwerken van emoties die verband houden met traumatische ervaringen. Het biedt een veilige ruimte om diepere emoties te verkennen en te begrijpen.
• Integreren: In deze behandelstap is de therapie erop gericht om in te halen wat gemist is. Hierdoor ontstaan verbindingen met hulpbronnen en worden helende ervaringen mogelijk.
Wil jij je door een hypnotherapeut laten begeleiden om
trauma-gerelateerde klachten aan te pakken? Neem dan gerust contact op.